Het Schotse referendum: tot voor kort leek het een uitgemaakte zaak. Het volk stemt natuurlijk nee. We hoeven ons nergens zorgen om te maken, alles blijft zoals het is. Maar ineens, in de laatste paar weken, begon het er om te spannen. Een van de opiniepeilingen zei dat ”Yes” de meerderheid heeft.

Daar schrokken wij als nee-stemmers toch wel van. Ineens lijkt de toekomst erg onzeker. Na donderdag zou dit land radicaal veranderd kunnen zijn. De 300 jaar oude unie verbroken, met een regering in Edinburgh. Veel christenen in Schotland hopen en bidden dat het zo ver niet zal komen.

Secularisatie

Het Verenigd Koninkrijk biedt ons als christenen nog een protestantse grondwet, al betekent dit in de praktijk steeds minder. Het ziet er niet naar uit dat een onafhankelijk Schotland daar maar sporadisch iets van overneemt.

Dit is voor ons de belangrijkste overweging. Het ziet er toch al dreigend uit voor de behoudende kerken in het Verenigd Koninkrijk, maar de vrees is dat een onafhankelijk Schotland de secularisatie en de onverdraagzaamheid jegens christenen alleen maar zal bespoedigen. Besluiten die recent genomen zijn in het Schotse parlement stemmen weinig hoopvol.

Conservatief

Een andere overweging is dat Schotland over het algemeen erg socialistisch is. De Conservatives hebben hier maar weinig steun. Binnen het Verenigd Koninkrijk, met de invloed van de ‘Engelse’ conservatieven, blijft het socialisme nog enigszins ingedamd en de wetgeving wat rechtser.

Traditioneel gezien stemmen veel christenen op de Scottish Conservative Party, bij gebrek aan een eigen christelijke partij. Een recent socialistisch besluit dat het Schotse parlement nam is om voor ieder kind in Schotland een voogd te benoemen (meestal een leraar of lerares) die erop moet toezien dat het kind thuis goed wordt behandeld. Het is een zorgwekkend voorbeeld van inbreuk op de rechten van ouders.

Olie

Een onafhankelijk Schotland betekent bovendien een enorm economisch risico. Juist in een tijd van financiële tegenwind. Alex Salmond, de Schotse premier, gelooft dat we er economisch op vooruitgaan wanneer Schotland eenmaal zeggenschap heeft over de olievelden. Maar oliebronnen kunnen opdrogen.

Het is erg moeilijk te weten wie je kunt geloven. Aan de ene kant zijn er de ”nee-zeggers” die allerlei kommer en kwel beloven wanneer we onafhankelijk worden. Aan de andere kant de ”ja-zeggers” die ons haast een Eutopia voorschotelen.

In iedere geval kun je met je gezonde verstand stellen dat zo’n grote verandering enorm veel geld gaat kosten. Ik vergelijk het met een verhuizing: ook al weet je dat de huur van je nieuwe huis minder zal zijn en het de moeite waard is om te verhuizen, toch zul je eerst heel wat geld moeten investeren in de verhuizing.

Hierbij komt natuurlijk ook een stukje nationale trots. Als de tegenstanders waarschuwen dat Schotland het alleen niet gaat redden, ligt het in de menselijke aard om te zeggen: „Dat zullen we nog weleens zien!”

Emotioneel gezien is het nog moeilijker te besluiten waar onze toekomst ligt. Dat komt doordat verschillende gevoelens met elkaar wedijveren. Het gevoel van nationale, Schotse trots, maar ook het gevoel van een gedeelde Britse geschiedenis van zo’n 300 jaar. Binnen het Verenigd Koninkrijk heeft Schotland deel kunnen uitmaken van het grote Britse imperium.

Terugkeer

Natuurlijk is het aantrekkelijk om onafhankelijk te zijn en besluiten te kunnen nemen op een meer lokaal niveau. Maar dan op voorwaarde dat die besluiten genomen worden met God en Zijn Woord als gids.

Of het nu ja of nee wordt, tegenstanders van onafhankelijkheid zijn nu al verliezers. Want ook bij een nee heeft de Britse overheid beloofd dat het Schotse parlement (veel) meer macht krijgt.

Een ondemocratisch besluit als je bedenkt dat daar nog eigenlijk niemand voor heeft gekozen. In dat geval draagt het Schotse volk nog steeds de financiële last van het in stand houden van twee parlementen, met alle bureaucratische rompslomp die daarmee gepaard gaat.

Het hele referendum heeft een grote wond voor Schotland blootgelegd. Het heeft ons laten zien hoe hopeloos verdeeld we als volk zijn. Want wie er ook wint: vaststaat dat de winnaar maar een nipte meerderheid zal hebben. „En indien een huis tegen zichzelf verdeeld is, zo kan dat huis niet bestaan”, zegt Markus 3:25.

Het land van John Knox heeft een terugkeer nodig naar wat ooit een gemeenschappelijk doel in het leven van veel Schotten was: „Man’s chief end is to glorify God, and to enjoy Him for ever.” Het is het antwoord op de eerste vraag van de Kleine Catechismus van Westminster. Het voornaamste doel van het leven van de mens is de verheerlijking van God en volle eeuwige vreugde in Hem te hebben.

De auteur is getrouwd met een Schot en woont inmiddels vijftien jaar in Hamilton, nabij het Schotse Glasgow.