Stijgende voedselprijzen sinds 2008 en de daardoor veroorzaakte onrust droegen bij aan de instabiliteit in de Arabische landen in de afgelopen jaren.

„Arabische landen maken zich daar zorgen over, ze willen tegemoetkomen aan de eisen van hun bevolking”, zegt Devlin Kuyek, onderzoeker bij Grain, een non-profitorganisatie die boeren en sociale bewegingen steunt bij kleinschalige duurzame landbouw.

Wereldwijd kochten landen in 2011 naar schatting zo’n 80 miljoen hectare landbouwgrond in het buitenland, zo blijkt uit cijfers van de Wereldbank.

Momenteel zijn de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) koploper met 12 procent van alle landdeals. Daarna volgen Egypte (6 procent) en Saudi-Arabië (4 procent), volgens Grain. Buiten het Midden-Oosten zijn vooral de Verenigde Staten en China (allebei 12 procent) en India (8 procent) actief.

De landen waar buitenlandse investeerders volgens de Wereldbank het actiefst zijn, zijn Brazilië (11 procent gerekend naar landoppervlak), Sudan (10 procent), Madagaskar, de Filipijnen en Ethiopië (elk 8 procent), Mozambique (7 procent) en Indonesië (6 procent).

„De belangrijkste drijfveer lijkt de opmars van biobrandstof te zijn, met uitzondering van Ethiopië en Sudan. Daar is een trend zichtbaar op het gebied van voedselproductie door investeerders uit het Midden-Oosten en India”, zegt Sarwat Hussain, woordvoerder van de Wereldbank.

Leasecontracten

Investeringen in landbouwgrond gebeuren vaak in de vorm van leasecontracten voor langere tijd, aldus Hussain. „Het gaat dan om leaseperiodes van 25 tot 99 jaar.”

De grootschalige landroof leidt tot felle debatten in ontwikkelingslanden. De inheemse bevolking, die al generatieslang gebruikmaakt van de grond, wordt vaak verdreven om plaats te maken voor de buitenlanders. Er vormen zich oppositiegroepen, zoals bijvoorbeeld in Servië, waar officieel klachten zijn ingediend tegen de verkoop van grond.