Gisteravond hield Obama zijn langverwachte toespraak. Gericht tot het Amerikaanse volk, maar de hele wereld luisterde mee. Want de internationale gemeenschap maakt zich al maanden zorgen om de gestage opmars van IS in Syrië en Irak. Er moet actie worden ondernomen, en het is duidelijk dat de Amerikanen daar het voortouw in dienen te nemen.

Dat voortouw willen de Verenigde Staten zeker nemen, benadrukte Obama gisteren. Aan de vooravond van de herdenking van de aanslagen van 11 september 2001, committeerde Amerika zich opnieuw aan de internationale strijd tegen terrorisme en islamitisch extremisme. Washington zal een coördinerende rol vervullen in de aanpak van IS. Maar één ding moet duidelijk zijn, aldus de president: de VS zullen zich niet in een nieuwe grondoorlog in het Midden-Oosten laten meeslepen.

In plaats daarvan ontvouwde Washington een vierpuntenplan, dat uiteindelijk tot de „vernietiging” van IS moet leiden. Amerika zal het aantal luchtaanvallen op IS-doelen opschroeven. Ook zullen Iraakse en Koerdische troepen worden getraind en bewapend in hun strijd tegen IS. Obama zei ook dat de VS en hun bondgenoten alles zullen doen om IS-aanvallen te voorkomen, geldstromen naar de groepering te stoppen en buitenlandse strijders tegen te houden. Tot slot beloofde hij humanitaire hulp.

Drie jaar trekt Obama uit voor de campagne tegen IS. Daarmee zadelt hij zijn opvolger in het Witte Huis vermoedelijk met een nieuwe oorlog op. Maar de president haastte zich gisteren te verklaren dat hij ook twee oor­logen –Afghanistan en Irak– erfde toen hij aantrad.

Hoe de strijd tegen IS concreet gestalte gaat krijgen, liet de president grotendeels in het midden. Opvoeren van het aantal luchtaanvallen was het meest concrete waar hij mee kwam. Maar verder liet hij vooral alle opties open: „We zullen niet aarzelen ook in Syrië aanvallen uit te voeren.” En: „Iedereen die Amerika bedreigt, zal geen veilige haven hebben.”

Het was een toespraak die Obama altijd had willen vermijden. Want de Amerikaanse president is bijna principieel tegen het starten van een oorlog. Dit keer kon hij er niet omheen. Maar het blijft ongewis welke kant het op zal gaan.