Werkgevers geven bij benoemingen in vacatures massaal de voorkeur aan gezonde arbeidskrachten boven mensen met een lichamelijke of psychische handicap. En werknemers zitten bepaald niet te wachten op een gehandicapte collega naast zich omdat zij bang zijn dat daardoor de werkdruk voor henzelf zal toenemen.Dat zijn de twee voornaamste conclusies van een onderzoek dat het ministerie van Sociale Zaken liet uitvoeren en waarvan de resultaten maandag zijn gepresenteerd. Verrassend zijn ze niet, wel sneu. Verkeerde beeldvorming en gebrek aan kennis van de regelgeving hebben tot gevolg dat een groep die op achterstand staat, verder in de knel komt.

De overheid heeft in de achterliggende jaren met een breed pakket aan maatregelen geprobeerd de integratie van gehandicapten in het arbeidsproces te bevorderen. Zo zijn er allerlei financiële regelingen voor de extra voorzieningen die werkgevers eventueel moeten treffen wanneer zij een gehandicapte in dienst nemen. En het risico van een mogelijk hoger ziekteverzuim neemt de overheid ook voor haar rekening. Opvallend is echter dat de kennis omtrent deze voorzieningen behoorlijk is afgenomen.

De vraag is echter of dit gebrek aan kennis de belangrijkste reden is voor de beperkte kansen van gehandicapten op de arbeidsmarkt. Immers, waar een wil is, daar is ook een weg. En dat geldt van twee kanten: voor de overheid en voor bedrijven. Werkgevers die bereid zijn gehandicapten in dienst te nemen en daarbij aanspraak willen maken op de regelgeving, moeten vaak overleg voeren met een veelheid aan instanties. Die krijg je meestal moeilijk aan één tafel, laat staan dat je ze op één lijn krijgt. Daardoor haken werkgevers af. Het verdient daarom aanbeveling dat de overheid hiervoor een loket openstelt.

Maar ook bij bedrijven ontbreekt vaak de wil om mensen met een lichamelijke of psychische handicap in dienst te nemen. Het huidige economische klimaat, waarin risico’s en kosten nauwlettend in de gaten worden gehouden, draagt daar zeker aan bij. Nieuwe werknemers moeten vanaf de eerste dag productief zijn. En ten aanzien van gehandicapten bestaat daarover twijfel. Veel werkgevers denken dat gehandicapten een beperkte productiviteit hebben.

Uit onderzoek blijkt dat dit laatste in de praktijk niet klopt. De productiviteit van de meeste gehandicapten doet niet onder voor die van gezonde werknemers. Voor sommige gehandicapten zal het bedrijf inderdaad aanpassingen moeten doen op het gebied van organisatie of infrastructuur. Maar die investering verdient zich op de langere termijn zeker terug.

Gehandicapten die zich een plaats weten te verwerven op de arbeidsmarkt blijken veelal doorzetters te zijn. Vaak hebben zij al veel teleurstellingen bij sollicitaties achter de rug voordat ze ergens binnen mogen komen. Het zijn dan in het algemeen ook gemotiveerde mensen die een grote trouw jegens het bedrijf aan de dag leggen. Werkgevers hoeven dan ook niet bang te zijn dat een gehandicapte collega snel zal vertrekken. Daarvoor is deze werknemer te blij met zijn positie en bovendien beseft hij elders op de arbeidsmarkt weinig kans te hebben.