„Kijk eens hoe mooi die vlag daar hangt”, zegt de 28-jarige Olga Peresada verrukt. „Dat blauw-geel. Cool.” Ze rijdt in de Zuidoost-Oekraïense stad Marioepol met haar auto langs een gebouw in het centrum, waarop de Oekraïense vlag straf in de wind wappert. Aan haar autosleutels hangt een blauw-geel lintje.

Peresada is op weg naar de patriottische vrijwilligersorganisatie Nieuw Marioepol, die zich inzet voor het Oekraïense leger. In het dagelijks leven is ze hoofdredactrice van de kunst- en showbizzkrant Jozj (Egel). Maar dat is momenteel bijzaak. Nu gaat het om de strijd voor een verenigd Oekraïne. Inclusief het oosten, het gebied waar pro-Russische separatisten vechten voor hun Volksrepublieken Donetsk, met daarin Marioepol, en Loegansk.

Patriotten zoals Peresada lopen er meer rond in Oekraïne, terwijl ze zich zo een jaar geleden niet voelden. Maar door hun strijd tegen Rusland en de separatisten is er de afgelopen maanden een eenheidsgevoel ontstaan in Oekraïne. Wat 23 jaar lang, sinds de onafhankelijkheid in 1991, niet lukte gebeurt nu wel: Oekraïners zijn trots op hun land. Traditionele klederdracht staat in de belangstelling en de Oekraïense taal krijgt meer aandacht dan ooit.

Aan dat Oekraïnegevoel valt niet te ontkomen in het straatbeeld van Marioepol. Auto’s rijden rond met een Oekraïens vlaggetje op het dashboard. Aan de balkons hangt een grotere versie. Een reclamebord toont twee mensen die elkaar gelukkig in de ogen kijken en een ijsje eten. Ernaast de tekst ”Oekraïne is liefde.” Met de letters natuurlijk in het blauw-geel. Vijftig meter verder een ander reclamebord in de nationale kleuren. Ze staan door de hele stad.

Dat was drie maanden geleden wel anders. Vanaf half april tot half juni was Marioepol in handen van de pro-Russische separatisten. Er werd gevochten om het gemeentehuis en het politiebureau. De rebellen hadden gebouwen ingenomen en het zwart-blauw-rood van hun vlag wapperde in de stad.

De sporen van de oorlog zijn nu toeristische attracties. Inwoners en bezoekers van buiten Marioepol komen voor het politiebureau, met talloze kogelgaten in ramen en muren. Het gebouw is deels zwartgeblakerd. Een andere stop in het centrum is het gemeentehuis, waarvan de bovenkant eveneens zwart is. Het systeemplafond hangt eruit. Ramen zijn kapot en de achteringang is met planken dichtgetimmerd.

De gebeurtenissen deden Peresada beseffen dat ze moet knokken voor haar land. „Marioepol heeft puur geluk gehad. De separatisten hadden kunnen winnen. Als je zo aan de rand van de afgrond staat, weet je dat je moet vechten voor wat je hebt.”

Ze arriveert bij de organisatie Nieuw Marioepol. Burgers komen spullen brengen voor het leger, dat de gevolgen van jaren van bezuinigen ondervindt. In een ruimte staan kasten met leesboeken, wc-papier, kasja 
(pap), schoenen en nachtkijkers. Oekraïense soldaten salueren naar de nationale vlag.

Dmitri Tsjitsjera (39) zet alle spullen in de kast. Hij is fotograaf en geeft cursussen. Maar voor nu alleen in de avonduren. Overdag brengt hij de spullen naar het leger. Dat is belangrijker. „Het gaat om de toekomst van mijn land”, zegt hij in zijn legergroene kleren.

Peresada komt erbij zitten. Dan zegt ze woorden die momenteel vaker klinken in Oekraïne. „Iemand uit West-Oekraïne zei tegen mij: We moeten Poetin dankbaar zijn. Hij zorgt ervoor dat we ons voor het eerst verenigd voelen.”

Dit is het eerste deel van een tweeluik over Marioepol na het vertrek van de separatisten.