Ds. Van den Berg verhuisde van zijn laatste gemeente, Klaaswaal, deze maand naar IJsselmuiden. Het is een plek waar hij vroeger enkele jaren woonde en waar nu verschillende kinderen en kleinkinderen verblijven. „We hebben nog nooit zo veel aanloop gehad”, zegt hij met zichtbare vreugde in zijn appartement, dat vol staat met historische boeken, zijn grote belangstelling. „Ik heb nog een kleine kamer waar mijn echte gereedschap staat, zoals Bijbelcommentaren.”

Ds. Van den Berg is niet in de Hervormde Kerk opgegroeid. „Mijn vader was hervormd, mijn moeder gereformeerd. Mijn ouders sloten zich later aan bij de christelijke gereformeerde kerk te Zwartsluis. We lazen van huis uit hervormde bladen zoals de Waarheidsvriend en het Gereformeerd Weekblad. Ik heb altijd belangstelling gehad voor de volkskerk, voor de schare, zoals Noordmans dat uitdrukte.”

Ds. Van den Berg had van jongs af aan een roeping tot predikantschap. Op latere leeftijd werd die wens bevestigd door diverse aanwijzingen vanuit het Woord en bijzondere gebeurtenissen. Voordat hij zich op de theologie toelegde, was hij werkzaam bij de kantoorinrichter Ahrend.

Daarna werd hem gevraagd om de zieltogende uitgeverij Groen, destijds gevestigd in Leiden, weer leven in te blazen. „Het was een noodlijdend onderdeel van een goedlopend concern. De uitgeverij J. J. Groen was feitelijk alleen maar een zaak van het blad De Vriend van Oud en Jong, de dagboeken Honingdroppels en de romans van W. Schippers. Ik werd bedolven onder manuscripten waarvan later duidelijk werd dat ze geweigerd waren door andere uitgevers.”

Tijdens zijn werk als uitgever heeft ds. Van den Berg geleerd om zich bezig te houden met theologische en pastorale vraagstukken. Hij zette de serie Praktisch en Pastoraal op, een reeks boeken geschreven door uiteenlopende auteurs. „De boeken gaven inleidingen op diverse praktische onderwerpen. Dominees weten immers ook niet alles.”

Volkskerkgemeente

Toen hij na zijn theologiestudie in Groningen in juni 1997 beroepbaar werd, kwam de roeping weer krachtig op hem af. „Ik was toen met ons gezin in Zwitserland op vakantie. Wat zou er gebeuren? De tekst uit 1 Samuel 30:6: „En David versterkte zich in de Heere zijn God”, raakte me diep en ik heb daar in de bergen een preek over gemaakt zonder materiaal bij de hand.”

Ds. Van den Berg kreeg een eerste beroep uit Nieuweroord-Noordscheschut, het tweede uit Asperen liet hem niet los. Hij nam dat eind 1997 aan. „Het was een echte volkskerkgemeente met een rand, wat me altijd heeft geboeid. In de gemeente waren een evangelische, een reformatorische en een confessionele stroming. Ik heb geleerd dat er in elke stroming oprechte gelovigen te vinden zijn. Als je elkaar vindt op hoofdzaken, moet je met elkaar kunnen samenwerken. Dat kan zonder je eigen identiteit ter discussie te stellen.”

Ds. Van den Berg bleef zich in zijn predikantschap één voelen met de gewone man. „Ik bleef die ik was en trok geen ander pak aan, ook letterlijk niet. Die open blik heb ik van mijn ouders gekregen. Toen een baptistengemeente vlak voor ons huis een tent neerzette in verband met een evangelisatieactie zaten de medewerkers bij ons in de kamer koffie te drinken.”

In 2003 volgde de gemeente van Heerde. Het was een grote kerk waar hij jaarlijks zestig begrafenissen moest verzorgen, samen met twee collega’s. Zijn derde gemeente, Klaaswaal, waar hij in 2009 naartoe verhuisde, was opnieuw een echte volkskerk. Wat hem bijzonder goeddeed, was een gezamenlijke dienst met andere kerken ter gelegenheid van de inhuldiging van prins Willem-Alexander tot koning van Nederland.

Tweede dienst

Van leegloop in de verschillende gemeenten heeft ds. Van den Berg weinig gemerkt. „In Heerde werd het aantal leden wel wat minder, in Asperen en Klaaswaal is het zelfs toegenomen. Wel merkte ik dat de tweede dienst in heel wat hervormde gemeenten minder bezocht wordt. Het is een gewoonte die overigens van vroeger dateert. Ik zei er wel wat van, maar je kunt mensen er niet om veroordelen en zeggen dat zij daarom geen kind van God zijn. Datzelfde geldt voor een avondmaalsdienst, waar mensen in het zwart deelnemen of jongeren in een spijkerbroek. Het is al een wonder dat je elkaar mag accepteren. Je kunt het geloof van een ander niet omvormen naar jouw beeld en gelijkenis.”

Vóór zijn predikantschap heeft ds. Van den Berg soms herstructurering in bedrijven moeten doorvoeren. De kerk is niet veel anders dan de samenleving. „Ook daar zijn er mensen die met elkaar in conflict leven. Ik heb geleerd om conflicten in de kerk niet te laten voortduren. Het is van het grootste belang om te blijven praten en zaken op te lossen. In de kerk wordt te veel aan politiek gedaan.”

De rijkste periode in zijn leven is de tijd van zijn predikantschap. „Ik heb deze periode gezien als de vervulling van mijn roeping. Ik heb overal gepreekt, van confessioneel tot Gereformeerde Bond. Het mooiste was dat je mocht zien dat mensen tot geloof zijn gekomen. Ik hoop te blijven preken. De kerk is net als een boerderij: er is altijd werk te doen.”

Levensloop ds. Van den Berg

Gerrit van den Berg werd geboren op 2 augustus 1949 te Zwartsluis. Na de lagere technische school ging hij op jonge leeftijd al werken, maar studiezin bracht hem naar de Hogeschool Holland in Diemen, de mo-opleiding theologie van de Gereformeerde Bond, gevolgd door de universitaire studie theologie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Van den Berg was werkzaam bij kantoorinrichter Ahrend en uitgeverij Groen. Na zijn theologische studie deed Van den Berg in 1998 intrede in de hervormde gemeente van Asperen, later gevolgd door de gemeenten van Heerde en Klaaswaal. Ds. Van den Berg is getrouwd en heeft 8 kinderen en 25 kleinkinderen.

Ds. Van den Berg doet intrede in Klaaswaal (Reformatorisch Dagblad, 30-03-2009)

Ds. Van den Berg neemt afscheid van Heerde (Reformatorisch Dagblad, 23-03-2009)

Ds. G. van den Berg doet intrede te Heere (De Waarheidsvriend, 10-07-2003)

Verslag afscheid ds. G. van den Berg, Asperen (De Waarheidsvriend, 26-06-2003)

Ds. G. van den Berg heeft overgang van uitgeverij naar pastorie niet als een grote stap ervaren – interview met ds. van den Berg (Terdege, 14-04-1999)

Kand. G. van den Berg bevestigd in Hervormd Asperen (De Waarheidsvriend, 12-03-1998)