Wie komen er in aanmerking voor driepersonen-ivf?

Stellen waarbij de moeder drager is van een erfelijke afwijkingen in de mitochondriën, de energiefabriekjes van de menselijke cel. Mitochondriën zitten in de eicel en worden overgedragen van moeder op kind. Naar schatting 1 op de 3000 à 4000 baby’s wordt geboren met een mitochondriale aandoening. Vaak geeft dat problemen in organen en weefsels die veel energie nodig hebben, zoals hersenen, hart en spieren.

Hoe zou driepersonen-ivf kunnen helpen?

Naast een eicel en een zaadcel van de biologische ouders wordt in dit geval een tweede eicel gebruikt van een donor.

Het erfelijk materiaal van de biologische moeder wordt uit de eicel gehaald, waarbij de ‘zieke’ mitochondriën achterblijven, en overgebracht naar de eicel van de donor die gezonde mitochondriën heeft. Het erfelijk materiaal van die donorvrouw is eerder uit de eicel verwijderd (zie illustratie).

Is de behandeling veilig?

De Britse overheidsinstantie die deze vruchtbaarheidstechniek beoordeelt, liet weten dat er geen reden is om aan te nemen dat driepersonen-ivf onveilig is. Maar eigenlijk kan deze vraag pas worden beantwoord als het in de praktijk wordt uitgeprobeerd.

Is deze vorm van ivf toegestaan?

In Nederland is vruchtbaarheidsbehandeling met eicellen van twee vrouwen niet toegestaan. In het Verenigd Koninkrijk op dit moment ook niet. In dat land zou echter een relatief kleine aanpassing van de regelgeving volstaan om deze vorm van ivf mogelijk te maken. Het Britse ministerie van Gezondheid heeft zich inmiddels uitgesproken vóór zo’n wijziging, maar onderzoekt nog de wettelijke en ethische consequenties.

Welke ethische bezwaren kleven er aan driepersonen-ivf?

Met deze techniek ontstaan er embryo’s die erfelijk materiaal van drie mensen bevatten. In de celkern zit DNA van de biologische vader en moeder. De mitochondriën bevatten echter ook een klein beetje DNA – ongeveer 1 procent van het erfelijk materiaal in de cel. De genetische code van de nakomelingen wordt hiermee dus blijvend veranderd.

Verder bestaat de zorg dat de behandeling bijdraagt aan –wat ethici noemen– het „hellend vlak” dat er alleen gezonde kinderen ter wereld mogen komen.

Krijgt het ivf-kind twee moeders?

Nee. De vrouw die de eicel doneert, krijgt waarschijnlijk dezelfde juridische status als een weefseldonor. Kinderen geboren uit driepersonen-ivf krijgen daarmee niet het recht om te weten wie de donor is. Dat recht heeft een kind –na de achttiende verjaardag– wel als het is ontstaan uit een eicel of een zaadcel van een donor (al dan niet met behulp van ivf).