Verzorgingshuis Swerf-Rust in de wijk ’t Zand-Stromenwijk sloot zo’n halfjaar geleden de deuren. Na een oriënterend gesprek benaderde het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) op 7 juli de gemeente Middelburg officieel met een „dringend verzoek” de locatie beschikbaar te stellen voor de opvang van asielzoekers. Dezelfde dag werden omwonenden en gemeenteraad geïnformeerd.

Ruim 200 buurtbewoners bezochten drie dagen later een informatieavond van de gemeente en het COA in de protestantse Morgensterkerk in de wijk. Tijdens de avond stak een storm van protest op. Ook startten omwonenden eind vorige week een petitie die inmiddels door 218 mensen is ondertekend.

De petitie erkent „de maatschappelijke verantwoordelijkheid die bestaat voor diegenen die onder vaak erbarmelijke omstandigheden hun land ontvluchten.” De ondertekenaars hebben echter „grote bezwaren” tegen de locatie waar 330 asielzoekers ondergebracht zouden moeten worden. Voor een azc op die locatie bestaat „geen draagvlak.”

„De grote toestroom van asielzoekers zal ontwrichtend zijn voor de wijk”, luidt een reactie onder het digitale bezwaarschrift. Het pand zou „ontoereikend en onveilig” zijn, stelt een ander. Een derde geeft aan dat het niet zo mag zijn dat de bewoners van koophuizen de dupe zijn van een „grote daling” van de huizenwaarde.

Criminaliteit

Wethouder Chr. Dekker (Bouwen en Wonen) kan zich voorstellen dat het plan voor de komst van een azc omwonenden „rauw op hun dak viel en hen overrompelde. Het verzoek van het COA kwam vlak voor de zomervakantie bij mij binnen, zodat ik snel moest schakelen. De informatieavond was bedoeld als een eerste introductie van het verzoek van het COA. Niet iedereen heeft dat goed begrepen.”

De heftigheid van de reacties heeft de SGP’er „verbaasd en teleurgesteld. In de begeleidende brief bij de petitie is bijvoorbeeld sprake van een aantal vooronderstellingen over asielzoekers die erg negatief zijn. De komst van een azc zou leiden tot criminaliteit, overlast en onveilige situaties. Dat is niet gebaseerd op feiten. We hebben eerder twaalf jaar lang een azc met 600 asielzoekers aan de rand van een woonwijk gehad. Dat heeft in die wijk vrijwel niet tot incidenten geleid.”

De wethouder betreurt het dat de beeldvorming rond de plannen voor een azc wordt gestempeld door de critici. „In het verleden hebben vrijwilligers uit diverse kerken positieve ervaringen opgedaan met asielzoekers. Ook nu staan er veel mensen positief tegenover de komst van een azc.”

Beschamend

Positief is onder anderen L. C. van Dijke, voormalig Tweede Kamerlid voor de ChristenUnie en voorzitter van de diaconie van de christelijke gereformeerde Gasthuiskerk in Middelburg. Hij reageerde afgelopen week via Twitter op het verzet tegen het azc: „Schaam mij: zo weinig compassie met ontheemden; zo’n focus op eigen riante leven.”

Ook ds. J. Nauta, predikant van de protestantse gemeente in Middelburg, benadert de plannen vanuit een positieve grondhouding. De informatieavond van de gemeente en het COA had eerder deze maand plaats in ‘zijn’ kerkgebouw, toen hij zelf nog op vakantie was. Op grond van wat hij erover hoorde, noemt hij de emoties die naar buiten kwamen „beschamend.”

Wel kan de predikant zich diverse vragen die critici naar voren brengen, goed voorstellen. „In het verzorgingshuis woonden 110 mensen, terwijl er 300 tot 350 asielzoekers zouden moeten komen. Hoe ze die daar willen onderbrengen, is mij een compleet raadsel.”

De petitie die omwonenden hebben opgesteld, ondertekende de predikant niet. „Die ligt bij mij in de prullenbak. Ik heb er begrip voor dat de buurt zich overvallen voelt, maar over allerlei vragen die er leven wil de gemeente nog met de bewoners in gesprek gaan. De petitie komt veel te snel.”

Ds. Nauta gaat ervan uit dat zijn kerkelijke gemeente een „loyale houding” aanneemt als het azc er komt, waarbij hij verwijst naar eerdere ervaringen met een azc in de wijk. „Als het nu weer nodig is dat er zo’n centrum komt omdat talloze mensen huis en haard hebben verlaten en een veilige plek zoeken, willen wij daaraan ons steentje bijdragen, samen met andere kerken in de wijk.”

Een van die kerken is De Ontmoeting, een gemeente van Gereformeerde Bondssignatuur. Ds. M. J. van Oordt noemt de kritiek op de komst van een azc „begrijpelijk maar niet juist. Als er in onze omgeving mensen komen die veel problemen hebben, moeten we ons daarvoor openstellen. Dat is inherent aan de taak die we als christen hebben, ook als een azc wellicht enige overlast geeft.”

Besluitvorming

Aanvankelijk was het plan dat de gemeenteraad op 22 september een beslissing zou nemen over een contract met het COA. Die termijn blijkt niet haalbaar, zegt wethouder Dekker nu. „We gaan eerst verder in gesprek met een representatieve groep bewoners van de wijk. Vanwege de vakantie kan dat pas vanaf half augustus. Ik richt me voor de besluitvorming nu op de raadsvergadering begin november.”

De wethouder zegt de inbreng van de bewoners serieus te nemen, „maar uiteindelijk moeten college en gemeenteraad een besluit newmen. Ik heb goede hoop dat we er samen uit komen.”