Scheur in Anglicaans verzet tegen hulp bij zelfdoding
LONDEN. Het verzet van de Anglicaanse Kerk tegen hulp bij zelfdoding heeft een scheur opgelopen nu twee prominente oud-aartsbisschoppen het officiële kerkelijke standpunt publiekelijk hebben afgevallen.
Het Britse Hogerhuis debatteert vandaag over een wetsvoorstel dat artsen toestaat een dodelijke medicatie voor te schrijven aan terminale patiënten die naar verwachting niet langer dan een halfjaar te leven hebben. Anglicaanse bisschoppen die deel uitmaken van het Hogerhuis hebben zich altijd verzet tegen wetgeving die levensbeëindiging legaliseert. In februari 2012 nam de synode van de Anglicaanse Kerk nog een motie aan die stelt dat het menselijk leven intrinsiek beschermwaardig is en dat hulp bij zelfdoding afgewezen moet worden.
Naast verschillende liberale geestelijken hebben nu ook twee prominente oud-aartsbisschoppen publiekelijk hun steun betuigd aan het wetsvoorstel. In een volgens Engelse media „sensationeel” opinieartikel, zaterdag in de Daily Mail, legt de vroegere aartsbisschop John Carey uit waarom hij van gedachten over dit onderwerp veranderd is. Gevallen als die van de inmiddels overleden verlamde Tony Nicklinson, die jaren campagne voerde voor hulp bij zelfdoding, hebben hem tot ander inzicht gebracht. „De oude filosofische zekerheden zijn ingestort door het zien van de realiteit van zinloos lijden.”
Volgens de voormalig geestelijk leider van de anglicanen is „het de kwaliteit van leven die telt, niet het aantal dagen.” Een kernthema in de evangeliën is naastenliefde. Door strikt te blijven bij het oude standpunt van de heiligheid en beschermwaardigheid van het leven „keurt de kerk in feit wanhoop en pijn goed, precies het tegengestelde van de christelijke boodschap.”
Carey vindt wel dat wetgeving die hulp bij zelfdoding „natuurlijk” duidelijk afgebakend moet worden. Hij verwijst daarbij naar de „verontrustende” ontwikkelingen in Nederland. Daar zijn jaarlijks duizenden gevallen van euthanasie en wordt er nu ook gepleit voor het recht op levensbeëindiging voor mensen die ouder zijn dan 70 jaar en levensmoe zijn.
Op dezelfde dag viel ook de bekende Zuid-Afrikaanse aartsbisschop Desmond Tutu (eveneens niet meer in actieve dienst), het wetsvoorstel bij. „Ik heb mijn leven mogen besteden ten dienste van waardigheid voor de levenden. Nu wil ik steun betuigen aan waardigheid voor de stervenden. Ik eerbiedig de heiligheid van het leven, maar niet tot elke prijs”, zo schrijft de 82-jarige geestelijke in de Observer. Hij verwijst daarbij naar de „onwaardige” behandeling van zijn vriend Nelson Mandela, wiens leven met tal van medische behandelingen zo lang mogelijk gerekt werd.
Het pleidooi van beide aartsbisschoppen blijft niet onweersproken. Zo publiceerde The Guardian gisteren een emotioneel getinte opiniebijdrage van bisschop John Inge van Worcester. Inge spreekt ook over zijn persoonlijke ervaringen, maar die wijzen hem juist in de tegengestelde richting. Zijn vrouw overleed dit jaar aan kanker. Haar ziekteproces maakte de bisschop ervan bewust dat legale hulp bij zelfdoding „een onredelijk hoge druk legt op terminaal zieke patiënten en hun familie.”
De chemokuren hadden een verwoestende uitwerking op het welzijn van zijn vrouw, schrijft de 51-jarige bisschop, die vader is van twee dochters van 10 en 15 jaar oud. „Als hulp bij zelfdoding legaal zou zijn, hoe verleidelijk zou dat in dit stadium geweest zijn.” Tegen alle verwachting in knapte zijn vrouw tijdelijk op. „We hadden dan nooit de gelegenheid gehad te genieten van de kostbare maanden die ons gegeven werden.”
Careys argumenten zijn „geheel misplaatst en gevaarlijk”, stelt de bisschop van Worcester. Carey vindt dat kwaliteit van leven telt, niet het aantal dagen. Maar, vraagt Inge, „wie moet dat beslissen, wanneer, en op welke gronden?”