Vragen bij incident rond Egyptische bisschop
Was het een aanslag? Of was het een ongeval? Een nog natrillende bisschop Botros is er in elk geval van overtuigd dat een Egyptische legereenheid het maandag op zijn leven had gemunt. Anderen denken dat het een ongeluk was.
Volgens de koptisch-orthodoxe bisschop Botros reed een buschauffeur maandag heel bewust op hem en een groep medechristenen in. De bisschop overleefde het incident, maar de 17-jarige Kyrillos Daoud, een medewerker van de bisschop, vond er de dood bij. Zes andere jongeren raakten licht- tot zwaargewond. Veel christenen zijn ervan overtuigd dat dit geen ongeluk, maar een aanslag was.
Bisschop Botros probeert al jaren tussen Caïro en Suez een klooster te bouwen. Eerst werden die plannen geheimgehouden. De bisschop had een fors stuk woestijnland gekocht onder het beding dat hij dit, net als andere stukken woestijn in deze omgeving, zou ontwikkelen tot een vruchtbaar stuk landbouwgrond. In 1996 bouwde hij op de kavel een groot huis met daarbinnen een begin van wat een klooster zou moeten worden. Van dat laatste bleven de autoriteiten onkundig, want de daarvoor benodigde vergunning was er niet.
In december 1996 en januari 1997 verschafte een legereenheid zich plotseling tot tweemaal toe toegang het project en verwoestte een aantal gebouwen. Reden: bisschop Botros werd ervan verdacht een kloosterachtig complex te bouwen terwijl hij daarvoor geen vergunning had. De bisschop ontkende die plannen toen ten stelligste. Hij stelde publiekelijk de vraag of het niet de taak van justitie was om te onderzoeken wie hier de wet had overtreden. Had hij contractbreuk gepleegd? Of had de politie eigenmachtig opgetreden?
Het incident haalden de internationale pers. Het werd tot in het Amerikaanse Congres besproken. De gebouwen van bisschop Botros werden ondertussen hersteld. Enkele zwaarbeschadigde delen bleven staan als zwijgende getuige van wat het Egyptische leger de bisschop had aangedaan.
Sedertdien bouwde de bisschop weer ijverig verder. Maar in maart 2002 kwamen de door soldaten bemande bulldozers terug en verwoestten meer dan 20 meter muur. Verschillende christelijke organisaties in het Westen maakten het voorval publiek. Hetzelfde gebeurde in april vorig jaar. Opnieuw werden de bezittingen van de bisschop door bulldozers bezocht. Deze maal werd er geen schade aangericht, maar de dreigende werking van het voorval was duidelijk.
De bisschop werd in april 2003 verteld dat de voorschriften ten aanzien van de afstand van muren tot de openbare weg gewijzigd waren. Muren van particuliere bezittingen zouden minimaal op 100 meter afstand van de openbare weg moeten staan. Dat zou betekenen dat bisschop Botros zijn bezit zou moeten afbreken en 50 meter verderop weer zou moeten opbouwen. Hij weigerde echter daaraan te voldoen. In het koopcontract was uitgegaan van een afstand van 50 meter, en daar had hij zich naar eigen zeggen keurig aan gehouden.
Bisschop Botros besloot na het incident vorig jaar toch verder te bouwen aan zijn klooster, nog steeds zonder dat hij daarvoor een vergunning had. Daarmee haalde hij zich opnieuw de woede van de autoriteiten op de hals. De bisschop had niet alleen de regels aan zijn laars gelapt, maar had daardoor ook nog eens verplaatsing van het gebouw onmogelijk gemaakt.
Was het een aanslag, maandag? Of was het een ongeluk? Reed de bus met opzet in de richting van de bisschop? Of was het een samenloop van omstandigheden, zoals de politie beweert?
De christelijke mensenrechtenactivist Ra’ed Sharqawi uit Caïro veronderstelt dat het conflict tussen de bisschop en de Egyptische autoriteiten ernstig geëscaleerd is. Hij sluit niet uit dat een aanslag een einde had moeten maken aan alle commotie.