Het idee: zeven avonden lang geven zeven sprekers in zeven minuten antwoord op de vraag wat het christendom achter zich moet laten en wat het mee moet nemen. Zeventig deelnemers mengen zich vervolgens in het gesprek. Zij denken ook na over de vraag en schrijven de antwoorden achter op een bierviltje. De „roadtrip” doet iedere week een andere stad aan, het decor is steeds een café.

Een zeer divers gezelschap beklom de achterliggende zeven weken op maandagavond het podium, van Andries Knevel en Frénk van der Linden tot Ruard Ganzevoort en Lody van de Kamp. Joden, moslims en christenen. Atheïsten en gelovigen. Dat was precies de bedoeling van de initiatiefnemers: Reinier Sonneveld, Otto Kamsteeg, Herman Wegter en Karel Smouter. De afgelopen dagen bekeken zij nog eens de stapel bierviltjes en trokken voorzichtig al wat conclusies.

Waarom is dit plan bedacht?

Sonneveld: „Omdat we merken dat er veel gebeurt in Nederland. Het lijkt erop dat in het proces van kerkverlating de grootste klappen gevallen zijn. Verder is er een hausse aan kerkplantingen. Je bemerkt een nieuwe vitaliteit. 7keer7 is een idee van vier vrienden die zich afvroegen: Hoe kunnen we hieraan bijdragen? We wilden denkruimte bieden. Om te voorkomen dat bij de kerkplantingsinitiatieven alles volgens hetzelfde model gaat. We hebben geprobeerd een grote diversiteit mensen aan het woord te laten. Hun ervaringen met het christendom zijn relevant. Overigens waren moslims en joden nog het minst kritisch. Lody van de Kamp pleitte zelfs voor de instandhouding van de biblebelt.”

Hun geluid was, volgens sommigen, overtuigend. Zijn christenen bang om tegen de haren in te strijken?

„Ik heb niet gemerkt dat christenen bang zijn. Wel is vaak gezegd: Laten we voorzichtiger zijn in ons spreken over de heilige God. Er is weerzin tegen al te grote dogmatische claims over God. De theologische gedachtegang die ik veel hoorde, keert zich eerder tegen de maatschappij: God is niet de thera­peutische God Die levert wat jij graag wilt.”

Wat wilden sprekers en bezoekers meenemen uit het christendom?

„Een van de opmerkelijkste conclusies is dat veel sprekers opriepen tot traditie. Daarmee bedoelen ze dan meestal de rooms-katholieke traditie. Deze trend ben ik niet eerder tegengekomen. Evangelische en gereformeerde voorgangers blijken soms bij te tanken in de Rooms-Katholieke Kerk. Er is verlangen naar oude vormen, mensen willen zich gedragen voelen door de eeuwen, het mysterie ervaren. Ze verlangen naar stilte en tradities. In protestantse kerken overheerst het onderwijzen. Alles is daar volstrekt helder. De kerkdiensten zijn zo vol, wordt ook gezegd. Er is zo veel herrie.”

Is er iets wat het 7keer7-publiek massaal wilde achterlaten?

„Het elkaar veroordelen. Dat stond elke avond met stip op nummer één. Ik denk dat de grootste irritatie met oneerlijke uitsluiting te maken heeft. Mensen haken af als een homoseksueel wordt buitengesloten, terwijl de hypocriete ouderling die er financiële wanpraktijken op na houdt, blijft zitten. Daarover is een diepe teleurstelling. De weerzin richt zich dus niet eens op het hebben van leefregels. Ik hoor voortdurend oproepen tot een actief, bijna activistisch christendom. Tegenover het ”er niet bij horen” komt daarom ook gastvrijheid te staan. Er is een diep verlangen naar gastvrijheid, gemotiveerd vanuit het Evangelie. Jezus at met zondaars. Zouden we ook een kerk kunnen zijn van mensen die allemaal zondaars zijn en geen zogenaamde vromen?”

Een avondje ‘vrijdenken’ zou kunnen resulteren in samen schoppen tegen gevestigde structuren.

„Mensen moeten eerlijk kunnen zijn en het gesprek kunnen voeren zonder taboes en zonder hoogwaardigheidsbekleders die hen in die vrijheid belemmeren.”

Wordt de kerk dan niet al te gemakkelijk een mikpunt?

„Ik heb niet gemerkt dat de kerk voortdurend werd afgeschreven. Bovendien is het Koninkrijk breder dan de kerk. Het is goed om kritisch op de kerk te zijn. Dat is protestants-zijn. Dat is ”semper reformanda” (voortdurend gereformeerd worden, red.). Die woorden zijn veel op Twitter genoemd. Belangrijk is dat mensen vanuit het Evangelie gedreven worden om iets te doen, en dat zal deels binnen en deels buiten de kerk gebeuren. Wat ik kan doen, is mensen zo vrij mogelijk laten nadenken, zodat we echt in de diepte van ons hart graven en luisteren naar de Geest. Dan mag ik het als organisator vervolgens loslaten.”

Lees ook

In Grand Café Het Witte Huis nadenken over „nieuw soort christendom”