In Grand Café Het Witte Huis nadenken over „nieuw soort christendom”
ROTTERDAM. Stel je voor dat we helemaal opnieuw zouden beginnen met de kerk, hoe zou die kerk er dan uitzien? Dat was gisteravond de vraag tijdens een bijeenkomst van het initiatief 7keer7, in het Rotterdamse Witte Huis.
Zeven Nederlandse steden doet de „roadtrip” 7keer7 aan, op zeven maandagavonden. Gisteren was nummer 6 aan de beurt: Rotterdam. Doel van de bijeenkomsten is „zonder heilige huisjes” na te denken over „een nieuw soort christendom.”
In Grand Café Het Witte Huis komen deze avond –opnieuw– zeven sprekers aan het woord. De kleine ruimte kan de aanwezigen, die behoorlijk op elkaar gepakt staan, nauwelijks bevatten. EO-presentator Herman Wegter, die de leiding heeft, spreekt van „de meest knusse locatie tot nu toe.”
Als eerste komt Annemiek Duurkoop, oudkatholiek priester, aan het woord. Zij analyseert dat „we ons hebben bevrijd van een moeten geloven in iets. Geen dogma’s. Maar we durven bijna niets meer te zeggen over God. We proberen God aannemelijk te maken. Een God van Happinez-zingeving. De Naam van God wordt een mensennaam. Is God mens geworden? Of hebben wij van God een mens gemaakt?”
Duurkoop schetst haar beeld van een nieuw soort christendom: „Gelovigen die op hun vrije zondag vroeg hun bed uit komen. Want zij willen graag ter communie gaan. Sprekend vanuit de pastorale praktijk zou ik graag zien dat voorgangers meer naar de gelovigen luisteren.”
Daniël de Wolf, oprichter van de Thugz Church (Kerk voor tuig) in de Rotterdamse Millinxbuurt, vindt de vraag naar een nieuw soort christendom „iets vermoeiends” hebben. „Je kunt er bijna alleen in clichés over praten.” Volgens hem denken zendelingen „voortdurend” na over de essentie van het christelijk geloof, en doen zij dit altijd in confrontatie met een bepaalde omgeving.
De Wolf wijst er verder op dat Jezus na Zijn opstanding verschijnt aan mensen die dachten dat Hij gestorven was. „Wat Jezus deed, was crisispastoraat. Wij geloven vaak in ons geloof in Jezus. Nodig is een ontmoeting met Jezus Zelf.”
Een jongeman, Gerco, vertelt wat Rachel Held Evans, een van de invloedrijkste christelijke bloggers van Amerika, in een interview –dat vanwege technische problemen niet kan worden vertoond– eens tegen hem zei. Zij meent dat mensen vooral naar de kerk komen om iets van gemeenschap te beleven. Haar advies: „Wat moeten wij doen? Het goede voorbeeld geven. Radicaal eerlijk zijn.”
Dan krijgt het Vreemdelingencollectief het woord, voor deze gelegenheid bestaande uit drie mannen met gitaren en trommels. De woordvoerder en leadzanger benadrukt dat de bijdrage van de groep „fragmentarisch, subjectief en niet-wetenschappelijk” is. Hij werpt de vraag op „of misschien de kennis van goed en kwaad iets is wat het christendom van de toekomst achter zich moet laten.” In poëtische mijmeringen, begeleid door zachte gitaarakkoorden, geeft hij zijn visie waarin de Bijbelse notie van vreemdelingschap centraal staat. „Het onvolkomene geeft zin, zicht op het volkomene. Niemandsland, dat is het concept dat wij hebben bedacht. Zo voelen wij ons vaak. Wij verkeren in Niemandsland, tussen hemel en aarde.” De bijdrage wordt afgesloten met een lied getiteld: ”Vrede boven mijn verstand”.
Miranda Klaver, antropoloog en theoloog, wijst op het belang van de traditie. „De betekenis van de traditie is niet vooraf te bepalen. Wat vandaag afgedaan lijkt te hebben, kan over tien jaar actueel en belangrijk blijken te zijn.” Klaver benadrukt verder het belang van diversiteit – het christendom van de toekomst moet volgens haar openstaan voor vrouwen en homoseksuelen.
Ruard Ganzevoort, hoogleraar praktische theologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, poneert dat het christendom altijd al een slecht idee was. „Christendom is een perversie van de oorspronkelijke intentie van het christendom. Want waar het christendom is, zijn regels en structuren.” Toch is dat volgens Ganzevoort onvermijdelijk, en is hij daardoor ook zelf in aanraking gekomen met het christelijke geloof. „Daarin gaat het om de vraag waardoor je je laat aanspreken. Het gaat erom jezelf te spiegelen aan Jezus Christus.”
Rachelle Bottenbley, voorzitter van de –inmiddels opgeheven– christelijke jongerenbeweging Time to Turn, vertelt dat zij in een christelijke wereld is opgegroeid en leeft. Zij vraagt zich af of het mogelijk is om zo een zoutend zout te zijn. „Ben ik hier nu een zoutend zout, of zijn we een zoutpilaar met elkaar?” Bottenbley memoreert het recente besluit om Time to Turn, dat zich inzette voor duurzaamheid, per 30 juni op te heffen. „Juist zo ontstaat er ruimte om meer een zoutend zout te kunnen zijn.”
Dan wordt gevraagd wie naar voren durft komen om een vraag voor te leggen, waarover vervolgens in groepjes gediscussieerd kan worden. De vragen zijn al net zo divers als de verhalen van de sprekers. Een vrouw zegt: „Ik wil het hebben over diversiteit, een kerk met allerlei religies.” Een mannelijke dertiger: „Enerzijds wil ik er als zout opuit. Anderzijds ben ik bang dat mijn kinderen die veilige omgeving gaan missen. Hoe ga je daar mee om?”
Zeven avonden in zeven steden
Bedenkers van de ”roadtrip” 7keer7 zijn Karel Smouter, Herman Wegter, Otto Kamsteeg en Reinier Sonneveld. Van 26 mei tot 7 juli worden zeven steden aangedaan. Elke avond trekken zeven nieuwe ‘lifters’ mee: „denkers, doeners en kunstenaars. Gelovigen, ex-gelovigen en anders gelovigen.” De naam 7keer7 staat voor 7 steden waar 7 sprekers 7 minuten hun visie mogen geven op de vraag „wat het christendom echt achter zich moet laten én wat er in ieder geval mee moet, op weg naar een nieuw christendom.” Volgende week maandag wordt de roadtrip in Hilversum afgesloten.
