Ik beschouw mezelf als een goed geïntegreerde Turk. Ik heb een hbo-opleiding bouwkunde gedaan en werk net als Marc voor de gemeente Vlissingen. Ik spreek vlekkeloos Nederlands en in mijn straat ben ik de enige die oranje vlaggetjes in zijn tuin heeft vanwege het WK voetbal. Ook mijn vrouw en vijf dochters voelen zich prima thuis in Middelburg.

Ik beschouw mezelf niet als een orthodoxe moslim. Vijf keer per dag bidden, red ik bijvoorbeeld bij lange na niet. Op vrijdag, de heilige dag voor moslims, bezoek ik alleen de moskee als ik vrij ben. Soms ga ik ook voor de gezelligheid naar de moskee, in deze periode bijvoorbeeld om voetbal te kijken. Mijn vrouw en oudste dochter (17) gaan vooral met speciale gelegenheden, zoals tijdens de ramadan.

Van extremistische moslims moet ik niets hebben. Ik ben blij dat Mustafa Kemal Atatürk, de vader der Turken, in 1924 het laïcisme –de strikte scheiding van kerk en staat– heeft ingevoerd. Dat heeft Turkije behoed voor de extremistische islamitische uitwassen die je in vele andere landen in het Midden-Oosten ziet. Ik vind het goed dat scholen in Turkije alle grote godsdiensten en stromingen onderwijzen omdat iemand zich zo breed kan oriënteren. Mijn kinderen zou ik in Nederland dan ook nooit naar een islamitische school sturen. Ik zie dan ook meer in een openbare school dan in bijvoorbeeld het Calvijn College. Hoewel: de resultaten van laatstgenoemde school zijn natuurlijk voortreffelijk.

In de moskee zijn we vooral intern gericht. Turken die overlijden, worden vaak begraven in het land van herkomst. Als iemand de kosten niet kan betalen, zamelen wij het benodigde geld in.

Door Marc ken ik de reformatorische gemeenschap. Onlangs was ik op de zendingsmarkt, 40 procent van het publiek kende ik van gezicht. Net als Marc hecht ik grote waarde aan het gezin. Ook ík vind dat mijn dochters op zaterdagavond voor de zondag thuis moeten zijn. Samenwonen voor het huwelijk wijs ik af.

Hoewel ik weleens op zondagochtend naar een kerkdienst op televisie kijk, had ik nog nooit een kerk vanbinnen gezien. Toen Marcs dochter trouwde, maakte ik voor het eerst zo’n plechtigheid mee. Erg bijzonder. Toen het gebed begon, ging een deel van de mannen staan. Ik wist toen niet of het onbeleefd was om te blijven zitten. Van de boodschap heb ik weinig begrepen. De predikant preekte bepaald niet in jip-en-janneketaal.

Ruim 49 jaar geleden ben ik geboren in Vlissingen. Op mijn achttiende ben ik vanwege mijn studie naar Delft verhuisd. Aan het eind van mijn opleiding ben ik getrouwd en zijn we in Dordrecht gaan wonen. Ruim twaalf jaar geleden is ons gezin –we hebben twee dochters en een zoon– in Middelburg neergestreken, onder meer vanwege mijn werk voor de gemeente Vlissingen.

Voordat ik Mehmet ontmoette, had ik nauwelijks contact met moslims. Inmiddels ken ik geen collega met wie ik meer optrek. Dat komt ook omdat ik sinds 2010 raadslid ben voor de SGP in Middelburg; Mehmet zit voor de PvdA in de gemeenteraad. In die hoedanigheid hebben we ook al menig keer met elkaar in een commissie gezeten. Zo maakten we bijvoorbeeld allebei deel uit van de commissie die onderzoek heeft gedaan naar de overdracht van de exploitatie van de schouwburg, een dossier dat de gemoederen in de gemeente Middelburg nogal in beroering heeft gebracht.

Hoewel Mehmet en ik het uitstekend met elkaar kunnen vinden, spreken we relatief weinig met elkaar over ons geloof. Wel voelen we goed aan waar de ander waarde aan hecht. Mehmet is een van de weinige collega’s die altijd in de gaten hebben als ik wil bidden voor mijn eten. Ik ben nog nooit naar de moskee geweest. Dat is niet uit onwil, maar het is er gewoon niet van gekomen. Overigens moet de moskee waar Mehmet toe behoort nog officieel worden geopend. Misschien dat ik er dan heen ga.

De komst van de moskee met een minaret –de eerste in Zeeland– zorgde voor verdeelde reacties in de stad. Ook de SGP was kritisch. Toen die kwestie speelde –in 2006– was ik nog geen raadslid. Die gereserveerdheid van toen deel ik echter, hoewel ik de islamitische gemeenschap het recht op een plaats om samen te komen niet misgun. Die ambivalentie zou ik ook hebben als er een aanvraag zou komen voor een islamitische school in Middelburg. Mijn ideaal is een christelijke samenleving, hoewel dat verder weg lijkt dan ooit. Tegelijkertijd zeg ik: het verzet tegen christelijke waarden en normen komt niet zozeer van moslims als wel van seculieren.

Waar Mehmet en ik in de gemeenteraad samen voor strijden? Ik denk vooral aan het sociale vlak. Onze overtuigingen raken elkaar als het gaat om de zorg voor kwetsbaren in de samenleving.

Ik ben lid van de Ter Hoogekerk (gereformeerde gemeente). Ons kerkgebouw staat in de Breewijk, op een paar honderd meter afstand van de moskee. Nauwe contacten onderhouden de leden van beide gemeenschappen niet met elkaar. Zo bespeur ik onder gemeenteleden de nodige koudwatervrees. Bij moslims wordt algauw gedacht aan extremisten. Daar is natuurlijk lang niet altijd sprake van.

Toch is het niet zo dat leden van de kerk alleen maar met elkaar omgaan. Vooral de laatste jaren is met het opzetten van diaconale activiteiten de hele wijk in het vizier. Het komt dus ook voor dat gemeenteleden bij moslims over de vloer komen.

Middelburg: 50 inburgeraars

Enkele feiten over de gemeente Middelburg:

• Er zijn ongeveer 47.500 Middelburgers (CBS, april 2014).

• Ongeveer 8 procent (3800) is van niet-westerse afkomst.

• De gemeente telt vijftig verplichte inburgeraars. De meesten van hen zijn afkomstig uit Afghanistan, Somalië en Irak. De afgelopen vijf jaar is hun aantal stabiel. Per jaar zijn er vijftig à zestig nieuwkomers. De meesten van hen wonen in de Stromenwijk, Middelburg-Zuid en Dauwendaele.

• In oktober 2011 verlieten de laatste bewoners het in 2001 geopende asielzoekerscentrum aan de Stromenweg.

• Er zijn enkele tientallen kerken in Middelburg, onder meer een gereformeerde gemeente in Nederland, twee gereformeerde gemeenten, een christelijke gereformeerde kerk en een aantal wijkgemeenten van de Protestantse Kerk in Nederland (waaronder een bondsgemeente).

• Bij de volkstelling van 1947 staat onder de categorie ”vreemde godsdiensten” bij Zeeland één persoon. De volkstelling van 1960 onderscheidt ook nog geen moslims als aparte groep. Hoeveel er anno 2014 in Middelburg wonen, is onduidelijk. De enige moskee in de stad telt zo’n 250 leden.

Dit is de vijfde aflevering in een serie over moslims in de biblebelt. Volgende week zaterdag deel 6.