De overtuiging dat de ANWB-baas de droomkandidaat was, zat zelfs zo diep dat de vijfkoppige selectie­commissie van de Kamer het niet nodig vond om, zoals gebruikelijk is, een drievoudige voordracht te doen. In haar voorstel voor benoeming stond één naam. De commissie was er immers van overtuigd dat Van Woerkom het moest worden en het zou worden.

Inmiddels is wel duidelijk dat de benoeming bepaald niet zeker is. Wat dinsdag een hamerstuk moest worden, werd een hoofdpijndossier. Op voorstel van de PvdA komt er eerst een gesprek met Van Woerkom en afhankelijk daarvan zal die partij –nodig voor een meerderheid– de voordracht steunen of afwijzen.

Aanleiding is de ontstane commotie over een nogal discutabele uitspraak van Van Woerkom die hij vier jaar geleden heeft gedaan over Marokkaanse taxichauffeurs. Hoewel hij daar destijds excuses voor heeft gemaakt, is er vanuit de Marokkaanse gemeenschap in ons land verzet gekomen tegen zijn benoeming. Daardoor is ook de vraag op tafel gekomen of hij wel de onafhankelijke ombudsman voor alle Nederlanders kan zijn. Van Woerkom denkt van wel. De Kamer is daar nog niet zeker van.

PvdA-leider Samsom zei dinsdag: „De procedure is goed gedaan, maar toch is het niet goed gedaan.” Dat klinkt aardig, maar daar is wel iets op af te dingen. Eerlijker zou zijn geweest, wanner hij had geconcludeerd dat de selectiecommissie van de Kamer én de Algemene Rekenkamer én de Raad van State hebben zitten slapen. Elk van die drie instanties heeft met een batterij aan ambtenaren onderzocht of Van Woerkom geschikt is als kandidaat. Daarbij komt altijd aan de orde of het blazoen van de kandidaten smetten heeft. Alle drie hebben een verklaring van geen bezwaar afgegeven. Alle drie hebben de gewraakte uitspraak over het hoofd gezien. Dat is echt ongelooflijk. Even googelen op internet had de ongelukkige opmerking zo boven water gehaald.

Maar niet alleen de drie instanties treft blaam. Ook Van Woerkom heeft onhandig gemanoeuvreerd. Hij heeft het zelf bij zijn sollicitatie niet aan de orde gesteld. En toen zijn uitspraken eind vorige week in de publiciteit kwamen, deed hij het aanvankelijk enigszins laconiek af met: „Daar heb ik toch excuses voor gemaakt?” Dat straalde iets uit van bagatelliseren. Pas later nam hij een deemoedige houding aan. De vraag is of dat nog op tijd is geweest.

Door de hele affaire is Van Woerkom beschadigd. Dat was niet nodig geweest als alle betrokkenen beter hadden opgelet. Want hij ís een bekwame kandidaat. Als Van Woerkom echter al als Nationale ombudsman gaat beginnen, maakt hij een valse start. Misschien maar beter dat de ANWB nog even geen afscheids­receptie plant.