Dat stelt orthopedisch chirurg in opleiding en arts-onderzoeker Ingri Postma van het Academisch Centrum Amsterdam (AMC). Ze promoveert vrijdag op de medische zorg na de crash. Er kwamen 9 mensen om; 126 mensen overleefden de ramp. Tientallen slachtoffers liepen ernstige verwondingen op. Postma bestudeerde de medische dossiers van alle 126 overlevenden.

Van de slachtoffers met breuken van de ruggenwervels had 22 procent bij het transport van de rampplek naar het ziekenhuis geen wervelbescherming in de vorm van een nekkraag of een wervelplank, een harde plastic plank die moet voorkomen dat breuken verergeren. „De crash veroorzaakte een grote klap. De beoordeling van de kans op wervelletsel was onvoldoende. Dat kan te maken hebben met de hectiek van het moment.”

Kort na de crash liet de medische beoordeling van met name de categorie lichtgewonden te wensen over, constateert Postma. „Soms werden mensen al bijna met hun familie verenigd, terwijl ze toch botbreuken bleken te hebben. Na een ramp moeten alle betrokkenen zo snel mogelijk in het ziekenhuis worden onderzocht. Onder een groep van 37 mensen, eerder beoordeeld als lichtgewond, bleek bij nadere beoordeling meer letsel te zijn dan zich eerst liet aanzien.”

Ongeveer een kwart van de ernstig gewonde slachtoffers had beter radiologisch moeten worden onderzocht, stelt Postma. „Bij die groep hadden bijvoorbeeld meer röntgenfoto’s moeten worden gemaakt.”

Het protocol dat voorschrijft naar welke ziekenhuizen slachtoffers na een ramp moeten worden vervoerd voldoet niet, ontdekte Postma. „Het protocol spitst zich toe op het aantal bedden dat een bepaalde locatie op papier heeft. Beter is je te richten op de capaciteit op de spoedeisende hulp en rekening te houden met de beschikbaarheid van opvangteams en röntgen- en beademingsapparatuur.”

Afgaand op de vele hoofdletsels concludeert Postma dat diverse constructies in vliegtuigen beter kunnen. Ze communiceerde daarover met de Amerikaanse luchtvaartorganisatie FAA. „Zo kunnen de bagagebakken boven de stoelen beter worden verankerd. Dat voorkomt dat die bakken tijdens een crash losraken en mensen verwonden. Die kunnen daardoor bewusteloos raken, waardoor ze zichzelf bij een brand niet in veiligheid kunnen brengen.” Met name voor in het vliegtuig liepen passagiers breuken onder in hun benen op, letsel vergelijkbaar met iemand die van bijvoorbeeld 5 meter hoogte op zijn voeten valt. „Het zou goed zijn als de vloeren voorin zo gemaakt worden dat ze de kracht van een klap absorberen.”

Menigeen kampt ook psychisch met de vliegtuigcrash. „Bijna de helft van de mensen had negen maanden later een verhoogd risico op een posttraumatische stressstoornis. Het leert ons dat hulpverleners slachtoffers niet slechts een paar weken, maar veel langere tijd in de gaten moeten houden.”