Het kleine stadje wordt sinds enkele dagen belegerd door binnen- en buitenlandse pers, maar de boeren rond Mabton weten net zo weinig als de meeste journalisten. „We weten alleen dat inmiddels is bevestigd dat de bewuste koe inderdaad aan bse leed, dat is alles”, vertelt boer George Geertsma. Behalve journalisten zijn er ook veel politieagenten op de been in en rond Mabton. Een aantal wegen is afgezet.

De boerderij Sunny Dene, waar de bse-koe vandaan komt, is onbereikbaar en dat geldt ook voor eigenaar Bill Wavrin. Het bedrijf met 4000 koeien is volledig afgezet. Minister van Landbouw Ann Veneman wilde vrijdag nog niet kwijt wat er met de dieren gebeurt, maar deskundigen verwachten dat de hele kudde wordt vernietigd. „Ik heb er niet zo veel vertrouwen in als sommige collega’s. Dit is een ernstige situatie. Ik ben bang dat de vleessector fikse klappen krijgt en dat net nu het ons weer wat beter gaat”, aldus Jay Wolf in Bartlett (Nebraska).

De belangenorganisaties waren er deze week snel bij om consumenten en politici gerust te stellen. „Ik begrijp alle paniek niet, vlees is en blijft gezond”, aldus Chandler Keys van de National Cattlemen’s Beef Association, de grootste lobbyorganisatie voor de vleesverwerkende industrie in Amerika. „Het is in ons systeem vrijwel onmogelijk dat zenuwweefsel dat de ziekte bse kan verspreiden, in de voedselketen terechtkomt. Die kans bedraagt een op vele miljoenen.”

De organisatie is machtig, want op haar aandringen werd een wetsvoorstel van Gary Ackerman getorpedeerd om het slachten van ”downers” (runderen die gedeeltelijk of geheel mank zijn, wat kan duiden op bse) volledig te verbieden. „Zowel in 2001 als vorig jaar werd mijn voorstel afgewezen, vooral op aandringen van de rundvleeslobby”, aldus Ackerman. Hij wijst erop dat downers formeel een risicofactor vormen, maar in feite vaak gewoon geslacht worden waarbij het vlees van deze dieren ongehinderd in de menselijke voedselketen belandt.

Zijn collega Robert Goodlatte, voorzitter van de landbouwcommissie van het Huis van Afgevaardigden in Washington, is fervent tegenstander van een totaalverbod op de slacht van downers. „Als deze dieren niet geslacht worden, zouden wij ook nooit bse kunnen ontdekken, want de controle daarop is pas na het slachten mogelijk”, aldus Goodlatte.

Een bizarre redenering, zeker wanneer wordt bedacht dat de inmiddels beruchte koe geen downer was, zoals minister Veneman afgelopen woensdag vertelde. De koe blijkt gewoon te zijn geslacht in een slachthuis in het stadje Moses Lake, zonder dat het dier mankementen vertoonde. Het rund viel na het slachten alleen op door inwendige schade die werd toegeschreven aan de geboorte van een ongewoon groot kalf. Daarom werd het hersenweefsel van de koe later voor controle opgestuurd, waarna -bij geval dus- werd ontdekt dat het dier aan bse leed. Tegen de tijd dat de ziekte formeel werd geconstateerd -twee weken na het slachten- was het vlees van de koe al in de voedselketen beland.