Hij is sinds 2010 voorzitter van de Europese Raad, die bestaat uit de regeringsleiders van de 28 EU-lidstaten en de voorzitter van de Europese Commissie, José Manuel Barroso. Van Rompuy ziet de prijs als „een erkenning voor de vastberadenheid van alle leden van de Europese Raad om onze Europese idealen trouw te blijven, ook in tijden wanneer deze worden uitgedaagd”.

In zijn toepraak sprak Van Rompuy ook over de winst van eurosceptische partijen bij de verkiezingen voor het Europees Parlement. Hij zei dat bij veel mensen een gevoel van machteloosheid heerst. „In reactie op dat gevoel roepen sommigen om meer Europa, anderen om minder. In Europa lag de focus steeds op het wegnemen van grenzen, voor goederen, werknemers, kapitaal en mensen. Maar we dachten nooit echt over Europa als een thuis, als een beschutting. En vandaag betalen we daar een prijs voor”, aldus Van Rompuy. Europa, de deur naar kansen, wordt nu door velen gezien als indringer. De vriend van vrijheid en ruimte wordt gezien als bedreiging voor bescherming en positie.’’