Ook na verkiezingen blijft het ingewikkeld in Oekraïne
KIEV/DEN HAAG (ANP). De Oekraïense presidentsverkiezingen van zondag moeten het Oost-Europese land aan een opvolger helpen van de gevluchte Viktor Janoekovitsj. Maar het is zeer de vraag of ze bijdragen aan de oplossing van de crisis in het Oost-Europese land.
Dat is de inschatting van Jan Marinus Wiersma van instituut voor internationale betrekkingen Clingendael. Als Europarlementariër was hij voorzitter van de delegatie van het Europees Parlement die ging over de relaties met Oekraïne.
„Het uitgangspunt is dat Oekraïne weer een krachtige, door het volk gesteunde regering krijgt. Nu is er alleen de niet gekozen interim-president Oleksandr Toertsjinov”, aldus Wiersma, die de huidige machthebbers „zwak” noemt.
De nieuwe regering moet bovendien in staat zijn het gesprek te voeren met de Russischsprekende bevolking. De onafhankelijke republiekjes die in het oosten zijn uitgeroepen, keren dan in het beste geval terug bij Oekraïne, zodat ze niet tot schimmige gebiedjes verworden à la het van Moldavië afgescheiden Transnistrië.
Over beide punten heeft Wiersma sterke twijfels. Hij wijst erop dat er na de Oranjerevolutie van 2004 niet is hervormd, er nauwelijks betere betrekkingen met het Westen ontstonden en er onderling werd geruzied. De toenmalige premier, ‘gasprinses’ Joelia Timosjenko, is ook deze keer één van de kandidaten, hoewel ze niet de favoriet is.
„De belangrijkste kanshebber is weer een oligarch”, zegt Wiersma over de schatrijke ‘chocoladekoning’ Petro Porosjenko. De snoepmagnaat ligt ver voor in de peilingen.
Daar komt nog bij dat in de ‘Volkrepublieken’ Donetsk en Loehansk waarschijnlijk helemaal geen verkiezingen worden gehouden. „De separatisten en Moskou kunnen dan zeggen: dit is niet legitiem”, aldus Wiersma.
„Het dilemma blijft: kiest Oekraïne voor het Westen, dan oefent Rusland grote druk uit. Als voor Rusland wordt gekozen, komt de bevolking van Kiev weer in opstand”, stelt hij.
Onzekere factoren zijn ook hoe Rusland en de EU zullen reageren op de verkiezingen. Rusland heeft er tot op heden alles aan gedaan om zo veel mogelijk invloed in Oekraïne houden. De Europese Unie op haar beurt heeft met sancties gedreigd, als Rusland de presidentsverkiezingen dwarszit in sommige Oekraïense regio’s.