Een eerste aanzet voor de bezinning geeft de VKB deze maand in een speciaal katern ”Kansen voor Kerken 2.0” bij haar maandblad Kerkbeheer. Daarin wordt uitgebreid verslag gedaan van een symposium dat in maart werd gehouden en waarvoor onder anderen gemeenteadviseurs, synodeleden, predikanten, pioniers, PKN-medewerkers, maar ook deskundigen van buiten het kerkverband waren uitgenodigd.

„Plaatselijke kerkenraden en colleges van kerkrentmeesters zullen keuzes moeten maken als het gaat om de toekomst van de kerk. Dat stelt hoge eisen: echte meerjarige beleidsplanning, breder kijken dan de portemonnee en creatief nadenken over mogelijkheden voor vitalisering”, aldus Cor de Raadt, vicevoorzitter van de VKB.

Schaalvergroting

Zijn organisatie wil de lokale gemeenten daarbij ondersteunen. „De plaatselijke gemeente is niet geholpen met een nieuwe kerkorde of algemene oplossingsmodellen. Daar is de wereld, ook de kerkelijke, te divers voor. Met elkaar moeten we ervoor zorgen dat degenen die plaatselijk verantwoordelijkheid dragen, worden toegerust om verantwoorde beslissingen te kunnen nemen.”

Schaalvergroting is, als het aan de VKB ligt, een van de thema’s van de gewenste gedachtewisseling. De Raadt: „Veel gemeenten hebben vrijwel geen contacten met hun buurgemeenten, en dus geen enkel idee van mogelijke problemen daar. Veel voorbeelden van succesvolle vormen van samenwerking tussen gemeenten zijn het gevolg van ‘toevallige’ contacten. De vraag rijst of de classis het juiste voertuig is om gesprekken tussen gemeenten op te starten, zonder druk van bovenaf. Een substantiële kerkrentmeesterlijke inbreng is op classicale vergaderingen vaak niet aanwezig.”

Ook moet volgens de Vereniging voor Kerkrentmeesterlijk Beheer worden nagedacht over nieuwe vormen van gemeente-zijn. Een andere vraag is hoe een min of meer gesloten, in zichzelf gekeerde gemeente kan veranderen in een kerk die openstaat naar de plaatselijke gemeenschap en er in de seculiere samenleving toe doet. „En hoe bereiken we jongeren? Niet door invoering van moderne muziek in de eredienst of andere nieuwe elementen. Hoe dan wel? Door hun te vragen wat ze belangrijk vinden, hen serieus te nemen, door de dialoog met hen aan te gaan en door hun verantwoordelijkheden te geven.”

Op het symposium kwam verder het versterken van de band met de lokale christelijke school ter sprake. Een suggestie was om de plaatselijke kerk te betrekken bij schoolpastoraat.

Verandermanagement is in de ogen van de VKB een belangrijk onderdeel van de bezinning. „Van alle typen organisaties staat de kerk voor de grootste veranderingsuitdaging”, constateerde een organisatieadviseur op het symposium.