Mediasocioloog: Slachtoffer na ramp kritischer bevragen
AMSTERDAM. Media zouden vermeende slachtoffers van rampen kritischer moeten bevragen. Nu is het verhaal van een slachtoffer heilig.
Dat stelde mediasocioloog dr. Peter Vasterman vrijdag in Amsterdam. Hij was een van de sprekers op een bijeenkomst over rampenjournalistiek. „Media moeten beseffen dat waarnemingen van slachtoffers subjectief zijn. Journalisten moeten vermeende slachtoffers meer vragen of ze weten waar ze het over hebben.”
Vasterman verwees naar de berichtgeving over de chemieramp in Moerdijk in 2011. „In het tv-programma EenVandaag werd ruimte geboden aan het verhaal van een vrouw. Haar klachten zouden met de rook van de brand te maken hebben. Dat was erg ongeloofwaardig. De vrouw had niet dicht bij de brand gestaan. Ze zou moeten beseffen dat de rook van een paar sigaretten haar meer schade berokkent.”
Discussieleider Bas Mesters, directeur van het Expertisecentrum Journalistiek, stelde dat een tv-programma nu eenmaal gasten moet hebben. Als autoriteiten niet voor de camera willen komen, kunnen media hun toevlucht nemen tot zo’n vrouw.
Media zouden ook kritisch moeten zijn over de verhalen van mensen die zeggen gezondheidsklachten te hebben vanwege de Bijlmerramp in 1992, vindt Vasterman. „Zo’n 10, 20 procent van de bevolking heeft sowieso last van zaken als hoofdpijn en kortademigheid. Als er dan iets groots gebeurt, zoals de Bijlmerramp, betrekken mensen hun klachten daarop. Terwijl nooit is aangetoond dat er giftige stoffen bij die ramp zijn vrijgekomen.”
Deskundigen en organisaties als Greenpeace en Milieudefensie, die na een milieuramp kritiek leveren op de autoriteiten, krijgen vaak „ruim baan” bij media, signaleert Vasterman. „Journalisten stellen aan die critici minder kritische vragen.”
Aan de andere kant ligt er ook een taak voor autoriteiten. Zij kunnen adequater en sneller reageren na rampen, vindt Hugo van der Parre van de onderzoeksredactie van de NOS. „De overheid redeneert nog te vaak: „Wat willen we kwijt?” in plaats van: „Wat zou de burger willen weten?” Bij de ramp met Turkish Airlines bij Schiphol zagen tv-verslaggevers zeven lichamen onder witte lakens. Toch wilden de autoriteiten dat niet bevestigen. Dat draagt bij aan een sfeer van wantrouwen.”