Het is bijna niet te geloven, maar ook deze Kerst zijn er weer talloze christenen in de wereld die vanwege vervolging of gevangenschap in grote eenzaamheid en afzondering de dagen zullen doorbrengen. Mannen en vrouwen wier leven zich in de schemer afspeelt, tussen beschimmelde muren, of al pendelend van celblok naar werkbank en weer terug. Dat is alle dagen van het jaar zo, maar de kerstperiode is bij uitstek geschikt voor bezinning, en daarom is het goed om daar nu extra bij stil te staan.Daar is nog een reden voor. En dat is de arrestatie van de Iraakse ex-dictator Saddam Hussein, die afgelopen zaterdag uit een hol onder de grond werd gehaald.

Natuurlijk is die arrestatie van belang omdat nu genoegdoening kan worden gevraagd voor de verschrikkelijke misdaden die deze dictator heeft begaan. Maar de ophef die er buiten Irak over wordt gemaakt, heeft andere dimensies. Die past bijvoorbeeld in een typische beeldcultuur, zoals die ons van alle kanten omringt. De betekenis van zo’n arrestatie krijgt dan algauw meer waarde dan die in werkelijkheid toekomt. Van de weeromstuit worden in zo’n cultuur de gevolgen van het al of niet ondertekenen van saaie verdragen vaak onderschat.

Toch heeft het inzoomen op de persoon van Saddam Hussein voor de internationale gemeenschap een positief punt, en dat is dat alle aandacht weer even wordt gericht op de schending van mensenrechten in Irak. En hopelijk wordt via het hoofd van Saddam de aandacht ook meer gericht op al die andere brute wreedaards in de wereld die hun onderdanen terroriseren. En die dat kennelijk niet gestoord door de buitenwereld kunnen doen. Omdat de machtigen van deze aarde zich er niet om bekommeren, en omdat onderdanen hen niet lastigvallen met aansporingen om dat juist wel te doen.

Te denken valt aan autoritaire regimes in Birma, Zimbabwe, Noord-Korea, China en in tal van landen in de Afrikaanse en Arabische wereld. Waar mensen hun leven voorbij zien gaan terwijl ze enkel armoede, angst of pijn hebben gekend.

, alleen omdat een of meerdere despoten hun leven terroriseren. Als burgers in het vrije Westen daaraan voorbij leven is even absurd als ****** Einde van blok 4 in een drukke winkelstraat op je gemak rondslenteren en plezier hebben, terwijl je weet dat in enkele panden de bewoners zitten opgesloten en zwaar worden mishandeld.

Laat daarom het hoofd van de gevangen Saddam symbool worden voor hernieuwde aandacht voor onderdrukte bevolkingen of bevolkingsgroepen en voor het niet langer dulden van brute regimes en dictators.

Of dat ook inhoudt dat we militair ingrijpen van buitenaf willen? Dat zal per geval moeten worden bekeken. Humanitaire interventie is überhaupt in de wandelgangen van de internationale fora een omstreden begrip. Vanwege de onschendbaarheid van staatsgrenzen, maar ook omdat er wereldwijd geen eensgezindheid bestaat over wat wel en wat geen schending van mensenrechten is.

Daarnaast is bij het ingrijpen in een land uiterste voorzichtigheid geboden. Dictaturen zijn immers nooit los verkrijgbaar; en het verwijderen ervan heeft daarom ook zijn prijs. Zo is het volledig wegvagen van een maatschappelijk middenveld, een civil society, doorgaans een van de hoofddoelen van een brute regime. Als bevrijders zo’n burgersamenleving weer terugkrijgen kost jaren. Om slechts één voorbeeld te noemen: Gebrek aan levensvatbaarheid van een natie vanwege interne verdeeldheid, wordt nogal eens aangegrepen door een junta of dictator om maar ongeremd aan de gang te gaan - zogenaamd om de eenheid van het land te bewaren. Met het verwijderen van zo’n bewind krijg je die oorspronkelijke verdeeldheid er automatisch en vaak in grotere hevigheid bij.

Toch zijn al dit soort praktische kwesties geen reden om maar niets te denken of te doen. Verandering begint immers in de hoofden en harten van mensen, in dit geval in die van ons westerlingen, burgers in een vrije samenleving.

Misschien begint die verandering wel volgende week, aan onze rijk voorziene eettafel, tijdens het kerstdiner. En wel op het moment dat de gedachte aan christenen in de strafkampen als een onverteerbare brok in onze keel blijft steken.