De eerste aanzet werd woensdag gegeven met bijeenkomsten in Nijkerk voor predikanten en kerkelijk werkers en voor kerken­raden, missionaire werkgroepen en evangelisatiecommissies.

De Protestantse Kerk wil tot 2016 honderd „pioniersplekken” van de grond tillen: vernieuwende kerkvormen die aansluiten bij de veranderende cultuur en allereerst gericht zijn op mensen die het Evangelie niet kennen en niet betrokken zijn bij een bestaande kerk. „Je moet niet zeggen: de Veluwe is zo kerkelijk, daar zijn pioniersplekken niet nodig. Ook daar bereiken de bestaande kerken niet alle mensen”, zei Wim den Braber van het landelijk projectteam missionair werk en kerkgroei van de PKN.

Eind dit jaar zullen er in Nederland zo’n dertig pioniersplekken zijn. „Niet twee zijn er gelijk. Dat heeft alles te maken met de verschillende doelgroepen”, aldus Den Braber. Twintigers in Woerden, buitenlanders in Veenendaal, dak- en thuislozen in Amsterdam-West. Werden de eerste pioniersplekken vooral in steden en stedelijke gebieden ontwikkeld, de PKN gaat nu, naar het voorbeeld van het project ”Fresh expressions” van de Anglicaanse Kerk in Engeland, „de boer op” om ook op het platteland pioniersplekken te realiseren.

Het initiatief voor een pioniersplek ligt volgens Den Braber bij de plaatselijke gemeenten en classes. „Ons team wil behulpzaam zijn bij het proces en het maken van plannen.” Om het denken over pioniersplekken op gang te brengen, belegt het team overal in Nederland „verkendagen”, zoals onlangs in Enter (Overijssel), woensdag in Nijkerk en binnenkort in Goes. Eerste stappen worden op de Veluwe al gezet: vertegenwoordigers van de hervormde gemeenten in Harderwijk en Hierden vertelden dat zij een pioniersplek overwegen en er zijn ook plannen in Apeldoorn.

„Het grote verlangen achter de pioniersplekken is dat meer mensen Gods liefde leren kennen”, benadrukte Den Braber. Een predikant vertelde hoe in zijn dorp mensen „soms pijn in de buik hebben van traumatische ervaringen met de kerk in het verleden.”

Robert Mazier van JOP, een van de jongerenorganisaties binnen de PKN, deed een suggestie voor een pioniersplek aan de hand. „De zondagsschool, het open jeugdwerk en de vakantiebijbelweek zijn allang plekken op de Veluwe waar rand- en buitenkerkelijke kinderen en jongeren iets van het Evangelie horen, maar die vormen een onderdeel van de bestaande kerk. De ouders van die kinderen zetten bijna nooit de stap naar de kerk omdat dit –zeker voor wie niet op de Veluwe is opgevoed– wordt ervaren als een intrede in een nieuwe cultuur. Zou een pioniersplek niet wat voor hen zijn?”

Enthousiaste maar kritische gemeenteden zouden goed kunnen worden betrokken bij het opzetten van een pioniersplek, stelde Mazier verder voor. „Waarom laten we hen naar een evangelische gemeente vertrekken of een eigen kerkje beginnen, als we hen ook zouden kunnen inzetten en aanmoedigen om via een pioniersplek mensen te bereiken met wie de kerk niet in contact komt?”