Recensie: Joodse barokmuziek uit Amsterdam
Hoe klinkt Joodse muziek? Vanwege de diaspora zijn verschillende antwoorden mogelijk. Op deze cd geen reciterende chazans, traditionele Joodse gezangen of sjofarstoten.
De eerste Joden die zich eind 16e eeuw in Amsterdam vestigden, kwamen uit Spanje en Portugal. Zij gaven de stad destijds een belangrijke economische en culturele boost. Werd het de rooms-katholieken verboden om opvallende kerken te bouwen, de Portugese Joden kregen wél toestemming om een kolossale synagoge neer te zetten. Binnen deze Joodse gemeenschap speelde muziek een belangrijke rol.
Het overgrote deel van de composities op deze cd werd door het Apollo Ensemble opgediept uit de Ets Haimbibliotheek van de Portugese Synagoge. De selectie bevat cantates en sonates van onbekende componisten als Lidarti, Mani en Caceres met een muzikale taal die we kennen van Pergolesi en Corelli. De vermenging van de toen nieuwe barokmuziek en stokoude Hebreeuwse religieuze teksten laat zien dat de nog jonge Joodse gemeenschap minder vastzat aan tradities. Deze cd zegt daarom net zo veel over de Amsterdamse gouden eeuw als over de Joodse gemeenschap.
Dit is niet de eerste cd waarop het Apollo Ensemble excelleert met een originele programmering gevat in vitaal en aanstekelijk spel. Het vocale aandeel wordt geleverd door sopraan Siri Karoline Thornhill en countertenor Maarten Engeltjes. Beide stemmen zijn lenig, vol en soepel, en dat leidt niet zelden tot prikkelende nuances.
De opnamekwaliteit verdient seen aparte vermelding. Het geluid is persoonlijk en intiem; klavecimbel en luit klinken opvallend nabij, zonder dat tekort wordt gedaan aan het algehele klankpalet.
Jewish Baroque Music from Amsterdam – The Apollo Ensemble; Centaur (CRC 3348); € 17,-; www.apollo-ensemble.nl
C. G. Lidarti (1730-1795)
G. B. Cervetto (1682-1783)
M. Mani (reconstructie Ton Koopman)