Volgens directeur Gijs de Vries van de hulpverleningsorganisatie worden de burgers dan ingezet naast haar reguliere, opgeleide vrijwilligers. Hij opperde het idee donderdag bij een congres van het Rode Kruis in Utrecht. Het initiatief is meer dan een proefballon. „We hebben het al nadrukkelijk gepolst onder de bevolking en 79 procent vindt het een goed idee. Maar het zal nog wel even duren voor alles operationeel is.”

De Vries zag de laatste tijd hoe snel burgerinitiatieven op gang kwamen door sociale media als Twitter en Facebook. „Dit is dus het juiste moment om daarin een rol te gaan vervullen”, stelde hij. Voor het plan deed het Rode Kruis inspiratie op in Oostenrijk, waar de organisatie de beschikking heeft over een groep van 35.000 bereidwillige burgers. Zij kunnen bij rampen benaderd worden om in actie komen om zandzakken te vullen of onderdak te bieden aan slachtoffers, maar bijvoorbeeld ook om mee te denken over fondsenwerving.

Er kwamen direct vanuit verschillende hoeken reacties op het plan. Voorzitter Tjibbe Joustra van de Onderzoeksraad voor Veiligheid zag vooral bezwaren. Hij vreest dat burgers te grote risico’s zullen nemen om mensen te helpen. Minister Opstelten van Veiligheid en Justitie is juist blij dat het Rode Kruis de regie in handen wil nemen.

Ronald Hetem van de vereniging Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk (NOV) is ook te spreken over het initiatief. „Het is onvermijdelijk dat burgers willen helpen bij grote rampen. Dan kan je zoiets maar beter goed coördineren.”

Hetem weerlegt de vrees van Joustra dat mensen wellicht te onvoorzichtig te werk gaan. „Met onvoorzichtigheid kun je ook geconfronteerd worden als het om professionals gaat. Ik neem aan dat, als het eenmaal zover komt, het Rode Kruis verschillende scenario’s heeft klaarliggen. Wie je waarvoor benadert moet je per ramp bekijken.”

De Vries stelt met dergelijke zaken al rekening te hebben gehouden. „We moeten niet hebben dat mensen lukraak iets gaan doen. Soms heb je bijvoorbeeld iemand nodig die een bepaalde taal goed spreekt of iemand die voor vervoer kan zorgen in een bepaalde regio.”

Hoe alles exact gaat werken, is nog even afwachten. Volgens De Vries is het de bedoeling dat burgers zich op een website kunnen aanmelden voor het geval er iets gebeurt. „Dan kan je aan kleine en grote rampen denken. Van zoekacties tot overstromingen.”

De directeur erkent dat er kosten met het plan gemoeid zijn. Hij rekent niet direct op financiële steun vanuit de overheid. „Dat past niet in het beleid dat nu gevoerd wordt. Maar ik kan me voorstellen, dat het –als dat nodig is– met de goede naam die het Rode Kruis heeft niet moeilijk is om aan sponsors te komen.”