Ook sprak hij de hoop uit dat het niet nodig zal zijn om Russische militairen naar het oosten van Oekraïne te sturen, waar inwoners te hoop lopen tegen de nieuwe regering in Kiev. Hij haalde uit naar het Westen, dat Rusland probeert te verzwakken en te isoleren en maakte duidelijk dat hij verdere westerse sancties niet vreest.

In zijn jaarlijkse vraag-en-antwoordsessie op de televisie hekelde Poetin de pogingen van het Westen om Oekraïne in zijn invloedssfeer te trekken. Hij zei dat de mensen in het oosten van Oekraïne in opstand zijn gekomen tegen de autoriteiten in Kiev, die hun rechten en gerechtvaardigde wensen negeren.

„Het is allemaal onzin, er zijn geen Russische eenheden, speciale diensten of instructeurs in het oosten van Oekraïne”, zei Poetin. Tegelijkertijd gaf hij voor het eerst toe dat de zogenoemde ‘groene mannetjes’ in ongemerkte kleding op de Krim Russische militairen waren. Ze steunden volgens hem de lokale zogenoemde zelfverdedigingstroepen om de veiligheid te garanderen in aanloop naar het referendum op 16 maart en om ervoor te zorgen dat de volksraadpleging eerlijk kon verlopen. Poetin noemde dit ‘natuurlijk’.

„Ze traden beleefd, kordaat en professioneel op”, zei Poetin. „Er was geen andere manier om het referendum op een open, eerlijke en eerzame wijze te houden en de mensen de gelegenheid te geven hun mening te uiten.”

Volgens Poetin was de annexatie van de Krim deels ingegeven door pogingen van de NAVO om Oekraïne in te lijven. Dat zou ten koste zijn geweest van de Russische invloed rondom de Zwarte Zee.

Poetin hield vol dat bij de protesten in het oosten van Oekraïne alleen lokale bewoners betrokken zijn. De beslissing van de Oekraïense autoriteiten om het leger tegen deze activisten in te zetten noemde hij een ‘ernstig misdrijf’. „Ze sturen tanks, pantserwagens en kanonnen er naar toe! Zijn ze gek geworden?”

De Russische president sprak de hoop uit dat het diplomatieke overleg tussen de Verenigde Staten, Rusland, de Europese Unie en Oekraïne in Genève een oplossing dichterbij zal brengen. „Het is zeer belangrijk om er nu samen over na te denken hoe deze situatie kan worden overwonnen en een echte dialoog kan worden geboden aan de mensen.”

Poetin zwakte zijn eis af dat de presidentsverkiezingen die 25 mei in Oekraïne gepland staan uitgesteld moeten worden tot het najaar en voorafgegaan door een referendum over grotere autonomie voor de regio’s. Het voornaamste doel is te verzekeren dat de mensen in het oosten duidelijke garanties krijgen voor de bescherming van hun rechten.

Oekraïne zal vanaf volgende maand voor gasleveranties vooruit moeten betalen als er geen regeling wordt getroffen voor het aflossen van zijn schuld, zei Poetin. Rusland heeft de gasprijs voor Oekraïne al met tachtig procent verhoogd sinds de Oekraïense president Viktor Janoekovitsj eind februari werd afgezet.

Poetin drong er bij Oekraïne op aan de handels- en transportroutes naar Transnistrië, een separatistische regio in Moldavië, open te stellen. Volgens Rusland en de autoriteiten in Transnistrië heeft Oekraïne de transportroutes geblokkeerd. Ook Moldavië heeft de banden met Transnistrië sinds de oorlog van 1992 bevroren.

Poetin maakte duidelijk nieuwe westerse sancties niet te vrezen. Hij zei dat de Europese Unie niet zonder Russische aardgasleveranties kan en het zal voor de Verenigde Staten een hele toer worden om Rusland te treffen met een daling van de olieprijzen. „Ze willen ons bijten, maar hun mogelijkheden zijn beperkt”, zei Poetin. „Als ze proberen ons te straffen door ons als stoute kinderen op onze knieën in een hoek te zetten, zagen ze aan de tak waar ze zelf op zitten.”

Hij gaf toe dat het wederzijds vertrouwen tussen Rusland en de Verenigde Staten een fikse knauw heeft gekregen. Om het te herstellen moet Washington ‘dubbele maatstaven en leugens’ afzweren, zei hij.

Onder degenen die een vraag aan Poetin mocht stellen was NSA-klokkenluider Edward Snowden, die vorig jaar in Rusland asiel kreeg. Hij vroeg Poetin naar de afluisterprogramma’s in Rusland. Poetin antwoordde dat Russische speciale diensten eveneens berichten aftappen om terrorisme te bestrijden, maar niet op zo uitgebreide schaal als de Amerikaanse.

Poetin zei dat Rusland de banden aan zal halen met China, een natuurlijke bondgenoot die volgens hem spoedig de grootste economische macht ter wereld zal zijn.

Ondanks zijn scherpe kritiek op het Westen zei Poetin dat Rusland hoopt dat de betrekkingen uiteindelijk zullen normaliseren. Moskou is er niet op uit een nieuw IJzeren Gordijn op te trekken, zei hij.