Bach stijgt volgens hem boven zijn tijd uit door het menselijk karakter van zijn Matthäus Passion. Govert Jan Bach reikt in twaalf hoofdstukken sleutels aan om deze passion beter te kunnen doorgronden. Hij gaat in op de achtergronden, de ontstaansgeschiedenis en op het tijdsbeeld, vertelt over Bachs leven, geeft aandacht aan de „grote rol” van mystiek, aan de gelaagdheid in het werk en aan de architectuur. Daarnaast komen de herontdekking in de negentiende eeuw, de uitvoeringspraktijk, recente musicologische vondsten, hertalingen en de Matthäus Passion als Nederlands cultuurmonument aan bod.

Govert Jan Bach weet veel en is op de cd’s, begrijpelijk, veel aan het woord. Hij omlijst zijn goed te volgen relaas met muziek, voornamelijk uit de Matthäus Passion. Hij verwoordt een en ander op een eigen manier. Over het Bijbelboek Hooglied: „Hoewel de taal vaak erotisch is, is het Hooglied toch meer dan antieke porno.” Het citeren van de door de 19e-eeuwse dirigent Zelter grof verwoorde afkeer van het religieuze gedachtengoed in de passion had wel achterwege mogen blijven.

Over Bachs geboortedag brengt de verteller iets opmerkelijks naar voren: „Bachs geboortedag markeert het einde van het keten van sterrenbeelden markeert. Een astrologisch keerpunt. Het rijpste en meest spirituele teken van de vissen gaat dan over in de krachtdadige oerenerige van het primaire teken van de ram. Dit is verder voer voor astrologen, maar het roept wel associaties op bij de geboorte van de grootste componist ooit. Een man die onnavolgbaar het spirituele en aardse weet te verbinden.”

Na dik 4 uur heeft de luisteraar veel opgestoken. Niet alleen over het feit dat de dialoog het „kernbegrip van de Matthäus Passion” is. Maar ook omdat tal van andere onderwerpen voorbij komen. Toonsoorten, maatsoorten, dialogen als reformatie en contrareformatie, opera, schilderkunst, renaissance, verlichting en moderniteit. Daarbij legt Govert Jan Bach regelmatig een link naar vandaag. Zo komt hij in het gedeelte over retorica met president Obama op de proppen.

Govert Jan Bach over de Matthäus Passion van Johann Sebastian Bach, luisterboek met 4 cd’s, uitg. Rubinstein, Amsterdam, ISBN 9789047615958, € 24,95. Bestellen: www.rubinstein.nl