Tribunaal voor berechting voormalig regime Irak
Irak heeft een speciaal tribunaal opgericht om de misdaden van het dit jaar verdreven regime te berechten. De voorzitter van door de Amerikanen ingestelde Regeringsraad, Abdelaziz al–Hakim, heeft woensdag in Bagdad aangekondigd dat het tribunaal onder meer oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid gaat berechten over de periode van 14 juli 1968 tot 1 mei 2003, waarin Saddam Hussein vrijwel onafgebroken aan de top van het land stond. De raad besloot naar verluidt dinsdag al tot de oprichting.
Al–Hakim beklemtoonde dat het geen tribunaal voor wraak tegen de voormalige machthebbers zal zijn, maar het dient voor eerlijke rechtspraak. Volgens hem is er al overeenstemming met de Amerikaanse bezettingsmacht bereikt over de uitlevering van verdachten die in handen van de Amerikanen zijn. Hoe en wanneer de Amerikanen die dan overdragen aan het nieuwe Iraakse tribunaal maakte al–Hakim niet duidelijk.
Het tribunaal zal zich overigens met meer verdachten gaan bezighouden dan het relatief beperkt aantal topfiguren van Saddam Husseins regime, die de VS op een lijst hebben geplaatst. Deze lijst telt 55 personen waarvan er 38 in Amerikaanse gevangenschap zijn. De bezetters houden naar schatting 5500 Irakezen vast, maar het is niet duidelijk of het daarbij om mensen gaat waar het vooralsnog slechts op papier bestaande tribunaal op doelt.
Het zal zich in het bijzonder bezighouden met oorlogsmisdaden die tijdens het regime van Saddam Hussein werden gepleegd in de oorlog tegen Iran van 1980 tot 1988 en bij de inval en kortstondige bezetting van Koeweit in 1990. Voorts zal het hof zich storten op de wreedheden gepleegd tegen Iraakse burgers, met name de Koerden in de jaren tachtig en sjiieten in het zuiden na een opstand in 1990/91. Het tribunaal zal mogelijk de voortvluchtige en verdreven president Saddam Hussein bij verstek berechten.
De processen moeten in Irak voor Iraakse magistraten worden gevoerd volgens de Regeringsraad, maar er zal advies worden gevraagd van deskundige juristen in het buitenland.
Al–Hakim meende dat de doodstraf in theorie een sanctie zou kunnen zijn. De processen dienen in het openbaar gehouden te worden en kunnen daarom eventueel via de televisie worden uitgezonden.
De verovering van Bagdad door Amerikaanse troepen in april ging gepaard met grootschalige vernielingen en plunderingen waar de aanvallers niet tegen optraden. Veel archieven zijn onherstelbaar beschadigd of verdwenen. Maar mogelijk bieden de talrijke massagraven in het land bewijsmateriaal voor de aanklagers.