In de consistorie hangen de portretten van alle voorgangers van de hervormde kapel te Wedde.

J. Haisma, die de evangelisatie van 1911 tot 1914 diende, preekte nog in een houten schuur. Een jaar na zijn vertrek kon het stenen kerkje worden ingewijd, dat later werd uitgebreid met een consistoriekamer en een portaal. Het kan zo’n zestig personen bergen.

Sinds het vertrek van ds. W. F. Teekens in 2001 heeft de mini­gemeente, formeel een vereniging, geen vaste voorganger. Die zal er ook niet meer komen, verwacht Jacob Reints (77). De evangelisatie heeft nu een pastoraal werker in de persoon van kandidaat J. A. A. Geerts uit Heiligerlee. „Daar hebben we het prima mee getroffen. Hij preekt regelmatig bij ons, doet bezoekwerk en leidt de Bijbelkring.”

Ruim 37 jaar zat Reints in het bestuur van de evangelisatievereniging, lange tijd met een dubbele pet. Op de jaarvergadering gaf hij als voorzitter na de opening het woord aan de secretaris, voor de notulen. Die hij vervolgens zelf voorlas. Ook het kerkblad Kapelnieuws schreef hij grotendeels vol.

Afgelopen oktober zette hij een punt achter bijna alle werkzaamheden. Hij is nog wel secretaris van de Bond voor Evangelisaties in en ten bate van de Nederlandse Hervormde Kerk, opgericht in 1893. Die omvatte ooit meer dan honderd posten. Nu zijn het er nog maar acht: twee in Groningen en zes in Drenthe.

Anders

De verhouding tussen de hervormde kapel en de vanouds vrijzinnig hervormde gemeente van het dorp in de Groningse streek Westerwolde werd in de loop der jaren beter. „Niet dat we het inhoudelijk met elkaar eens zijn, maar de contacten zijn vriendschappelijk. Wij noemen deze mensen nu niet meer vrijzinnig. Dat klinkt zo lelijk. Wij noemen ze „anders.””

De gemiddelde leeftijd van de bezoekers van de hervormde kapel stijgt gestaag. En de „klandizie” neemt volgens Reints geleidelijk af. Het aantal bezoekers ligt doorgaans tussen de twintig en de dertig.

Wedde zelf levert slechts drie kerkgangers op. „De meeste aanloop hebben we van elders. Mensen die het in hun eigen kerk niet naar de zin hebben: gereformeerden, baptisten, zelfs een lutherse. Die komt op de fiets helemaal van Musselkanaal. Afgelopen zondag hadden we een ouderling uit Onstwedde. Daar hebben ze dezelfde kleur als wij, maar hij wilde evangelist Jansen uit Tiendeveen horen. Daarom had hij een keer gesnipperd. In de zomer krijgen we ook vakantiegangers.”

Bij doop- en avondmaalsdiensten zorgt vrijzinnig Wedde voor een ouderling, om de dienst een ambtelijk karakter te geven. Onlangs was dat weer het geval. „Toen hadden we avondmaal. „Mooie preek vanmiddag”, zei die ouderling na afloop van de dienst.” Ieder die belijdend lid is van een kerkelijke gemeente en daar niet onder censuur staat, mag deelnemen aan het sacrament. „Jaren geleden hadden we een vrouw die moederziel alleen op haar stoel bleef zitten. Ik ben naar haar toe gelopen om te zeggen dat ook zij welkom was, maar ze zei: „Wij gaan nooit vreemd aan het avondmaal.” Ze was oud gereformeerd.”

Doopdiensten zijn zeldzaam in de kleine kapel. De laatste was in 2003. „Toen is een vrouw van boven de zeventig gedoopt. Daarvoor kwamen twee ouderlingen van hervormd Wedde op bezoek.”

Onverkort

Hoewel de hervormde kapel financieel gezond is, kan de evangelisatie volgens Reints niet „de wildste salarissen” betalen. „Als we de richtlijnen van de kerk naleven, blijven we nergens.”

Toch was de preekvoorziening nooit een probleem. „De dominees komen hier met plezier, omdat er goed wordt geluisterd. En de sfeer is prima. Onze voorzitter geeft vooraf iedereen in de kerk een hand: „Gezegende dienst”, „Gezegende dienst.” Dat heb je niet overal in het land.”

Het merendeel van de ruim twintig predikanten en evangelisten die in Wedde voorgaan, behoort tot de Confessionele Vereniging. De rest is lid van de Gereformeerde Bond. Reints, trouw lezer van De Waarheidsvriend, sympathiseert met beide organisaties. „Het gaat mij om de kern: Jezus Christus de gekruisigde verkondigen en anders niets. Daar komen we voor. Onze vorige pastoraal werker, meneer Van den Berg uit Gees, zei altijd: Het Woord moet onverkort en onvervalst worden uitgelegd.”

Van liturgische vernieuwing heeft de Groninger een afkeer. „Geen witte gewaden en andere poespas.” Voor het overige is hij ruim van hart. De gastpredikers kunnen zelf bepalen wat ze laten zingen. Meestal laat het bord voor in de kerk drie psalmen en drie gezangen zien. Is de verdeling anders, dan maakt niemand daar een punt van. Zes keer een psalm is ook goed. Alleen als de gemailde liturgie een lied met een onbekende melodie vermeldde, trok Reints aan de bel. „Dan zei ik: „Jongen, deze gaat bij ons niet lukken.” Nou, dan pakte hij iets anders.”

Over de toekomst van de hervormde kapel is het oud-bestuurslid monter gestemd. „Ik zeg altijd: „Onze God laat ons nooit in de steek.””

Wedde

De hervormde kapel te Wedde werd op 13 mei 1911 gesticht als richtingsevangelisatie binnen de Nederlandse Hervormde Kerk. Doelstelling is het brengen van een verkondiging naar Schrift en belijdenis. Voor de liturgie wordt gebruikgemaakt van de Herziene Statenvertaling en de Liedbundel van de Nederlandse Hervormde Kerk uit 1938. De evangelisatie heeft een eigen kerkgebouw, waar elke zondag om halftien dienst wordt gehouden. Op avondmaalszondagen zijn er twee diensten, het avondmaal wordt ’s middags bediend. Drie keer per jaar is er ’s avonds een zangdienst.

Vrije gemeenten, evangelisaties en comités. Vandaag deel 1: de hervormde kapel van Wedde (Groningen). Volgende week: de vrije gereformeerde kerk van Twijzel.