Catharina-Amalia, historisch en symbolisch
Er is niets mis met het vernoemen van pasgeborenen naar familie, vrienden of bekenden. Oude namen blijven daardoor intact. Ook de symboliek van een naam is belangrijk. Al die aspecten zullen de kroonprins en zijn vrouw hebben afgewogen bij de naam Catharina-Amalia Beatrix Carmen Victoria. Roepnaam prinses Amalia.
Ook de vader van het zondag geboren prinsesje, Willem-Alexander, is vernoemd. Als zijn vader hem op 2 mei 1967 laat inschrijven in het bevolkingsregister van de stad Utrecht klinken de namen Willem-Alexander, Claus George Ferdinand. Het streepje tussen Willem en Alexander is wat ongebruikelijk. Willem is de traditionele familienaam van de Oranjes. Daar komt echter ook de naam Alexander vaker voor - drie keer. Koning Willem II had een zoon Willem Alexander Frederik Constantijn Nicolaas Michiel, die ongehuwd op Madeira overleed, in 1848. Koning Willem III had ook een zoon Willem Alexander Karel Hendrik Frederik, die vier jaar na de geboorte van zijn halfzusje (prinses) Wilhelmina overleed, in 1884. En de huidige Prins van Oranje heet Willem-Alexander, met dat zo bijzondere streepje ten onderscheid.
Beatrix wordt op 1 februari 1938 ingeschreven in het geboorteregister van Baarn - Beatrix Wilhelmina Armgard. Ook dit is duidelijk. Een symbolische en betekenisvolle naam: ”Beatrix”, zij die gelukkig maakt, ”Wilhelmina”, naar haar oma, en ”Armgard”, naar de moeder van prins Bernhard.
En als prins Hendrik op 1 mei 1909 aangifte doet in Den Haag gebeurt dat onder de naam Juliana Louise Emma Maria Wilhelmina. ”Juliana” grijpt terug naar Juliana van Stolberg, de moeder van Willem van Oranje. ”Louise” komt van Willems vierde echtgenote Louise de Coligny en de moeder van Frederik Hendrik. Met ”Maria” wordt de moeder van prins Hendrik vernoemd en de namen ”Emma” en ”Wilhelmina” zijn duidelijk: moeder en grootmoeder.
Om te beginnen met de Bredase Nassaus komt de naam Willem alleen of in combinatie veertien keer voor. Wilhelmina Helena Pauline Maria -ongetwijfeld naar Wilhelmina van Pruisen (die twee keer voorkomt). Frederika Sophia Wilhelmina prinses van Pruisen (1751-1820) ofwel Willemijn was de doortastende echtgenote van stadhouder Willem V. Haar zoon koning Willem I trouwde met Frederika Louise Wilhelmina prinses van Pruisen (1774-1837), ook wel Mimi geheten. Willemijn was een nicht van Mimi.
Het lijkt bijna onmogelijk dat prins Willem-Alexander en prinses Máxima de naam van hun boreling nog niet konden bekendmaken. De meeste ouders hebben immers de naam van hun toekomstige kind al lang bedacht, of het nu een meisje of een jongen is. De reden van het lange wachten is niet bekend - wilde het paar de belangstelling nog even vasthouden? De stichting Sigillis Regiis Praesidio registreerde echter zondag al de naam www.prinsesCatharina-Amalia.nl en gisteren werd in de loop van de dag steeds zekerder dat dit in ieder geval twee namen van de prinses zouden zijn. Catharina-Amalia dus. En dat was hard nodig, zei de Prins van Oranje vanmorgen tijdens de aangifte van de geboorte: vele namen waren al weggekaapt op het wereldwijde web.
Laat Catharina Belgica nu een dochter zijn van prins Willem I van Oranje en zijn derde vrouw Charlotte de Bourbon-Montpensier. Zij leefde van 1578 tot 1648. Amalia kan verwijzen naar Amalia van Solms (1602-1675), getrouwd met Frederik Hendrik. Zij stimuleerde een luisterrijk en cultureel hoogstaand hof en bemoeide zich graag met de politiek. Zij was de moeder van Henriëtte Catharina (1637-1708). Deze Henriëtte Catharina trouwde met Johan George II van Anhalt-Dessau. Zij kregen Henriëtte Amalia van Anhalt-Dessau (1666-1726), die weer trouwde met Hendrik Casimir II. Met de samenstelling Catharina-Amalia zouden deze moeder en dochter kunnen worden vernoemd - dominante vrouwen die overigens niet zo erg geliefd waren. Met name Amalia van Anhalt-Dessau had veel geld nodig.
Met de naam Amalia zou ook vernoemd kunnen zijn naar Amalia van Saksen-Weimar (1830-1872), de eerste vrouw van Hendrik de Zeevaarder, een broer van koning Willem III.
”Catharina” heeft ook een symbolische betekenis en die komt van het Griekse ”katharos”. Dit betekent rein en zuiver - denk aan het begrip katharsis en aan de Katharen in het zuiden van Frankrijk. In het verleden droegen talloze adellijke vrouwen in Europa en twee Russische tsarina’s, waaronder de beruchte Catharina de Grote, deze naam.
”Amalia” betekent inspanning, vooral in de strijd. ”Beatrix” en ”Carmen” verwijzen naar de beide grootmoeders van het erfprinsesje - Máxima’s moeder heet María del Carmen Cerruti. En met ”Victoria” is het aardig om te eindigen: na de strijd de overwinning. In de context van de verwikkelingen rond de huidige Oranjemonarchie lijkt de nieuwe prinses een toepasselijke naam te dragen.
