Buitenland

Twintig jaar cel in Sarajevo-zaak

De Bosnisch-Servische generaal Stanislav Galic is vrijdag door het Joegoslavië-tribunaal tot twintig jaar gevangenisstraf veroordeeld omdat hij zijn troepen tijdens het beleg van Sarajevo op moslimburgers in de stad heeft laten schieten.

Buitenlandredactie
5 December 2003 22:40Gewijzigd op 14 November 2020 00:47
Bosnisch-Servische generaal Stanislav Galic.
Bosnisch-Servische generaal Stanislav Galic.

Het sluipschuttervuur en de granaatinslagen waren primair bedoeld om terreur te zaaien, zeiden de rechters. Het was de eerste keer dat het tribunaal iemand behalve voor misdaden tegen de menselijkheid veroordeelde voor terreur. De rechters oordeelden dat het tribunaal bevoegd is recht te spreken over terreuraanvallen op burgers, zoals gedefinieerd in de Conventie van Genève.

Tussen 1992 en 1994 werden burgers in het moslimgedeelte van Sarajevo onder vuur genomen bij het boodschappen doen, werken in de tuin, water halen of andere dagelijkse bezigheden. Er werden granaten afgeschoten op kinderen die aan het spelen waren in de sneeuw en op bezoekers van begrafenissen. Zelfs in huis waren de mensen niet veilig voor de sluipschutters van het Romanija-korps, dat de stad omsingeld hield. Door de ramen heen werd geschoten op mensen die aan het koken waren of aan tafel zaten.

Argumenten van de verdediging dat de burgers per ongeluk werden gedood bij aanvallen op legitieme militaire doelen en dat sommige werden gedood door het eigen leger van de Bosnische moslims werden door de rechters afgewezen.

De 60-jarige Galic wordt persoonlijk verantwoordelijk gesteld voor de beschietingen, omdat hij er niet alleen van op de hoogte was, maar de omvang en het tempo ervan bepaalde.

Een van de drie rechters was het niet helemaal eens met het standpunt van zijn collega’s. Rechter Rafael Nieto-Navia zei dat de aanklagers niet onomstotelijk hebben bewezen dat Galic zijn soldaten opdracht heeft gegeven burgers onder schot te nemen. Volgens deze rechter zijn er zelfs aanwijzingen dat hij zijn troepen heeft opgedragen zich aan de Conventie van Genève te houden. Nieto-Navia vond dat Galic als verantwoordelijke officier tot tien jaar moest worden veroordeeld wegens moord.

Inwoners van Sarajevo hebben vrijdag ontevreden gereageerd op de veroordeling van de Bosnisch-Servische generaal Galic tot twintig jaar cel. Zij vinden die straf te mild. „Een straf van twintig jaar voor de dood van 16.000 mensen, dat betekent dat Galic voor ieder slachtoffer maar een paar uur in de gevangenis zit”, zei vice-voorzitter Jasmin Odobasic van de Moslimcommissie voor Vermisten.

Ook Sanda Pudaric, een nu 40-jarige vrouw die zwaargewond raakte tijdens de belegering, vindt de straf te mild. „Galic leidde een onbeschaafde operatie tegen het leven van gewone mensen en tegen alle beschaafde waarden.”

Pudaric was zwanger toen zij op weg naar haar werk door een Servische granaatscherf werd getroffen. Haar linkerbeen moest worden geamputeerd, maar haar baby overleefde de aanval.

Bera Beslagic (40) overleefde de granaataanval op de Merkale-markt in februari 1994, waarbij 66 mensen werden gedood en 140 anderen gewond raakten. „Als ik er alleen maar aan denk, schreeuw ik het uit”, aldus Beslagic nu. „Ik zal nooit de stukken mensenvlees vergeten die overal lagen, het gegil, en de ledematen van mensen die op vrachtwagens werden geladen.” Zij kan zich „niet voorstellen dat iemand daarvoor maar twintig jaar krijgt. Galic verdiende de doodstraf.”

De voorgeleiding van Dusko Jovanovic, de eerste journalist die is aangeklaagd wegens zijn verslaggeving over het Joegoslavië-tribunaal, eindigde vrijdag onbeslist. Jovanovic werd in april beschuldigd van minachting van het tribunaal. Daarop staat een maximumstraf van zeven jaar cel en/of 100.000 euro boete. Jovanovic (39), hoofdredacteur van de Montenegrijnse krant DAN, had de naam van de beschermde getuige K32 uit het Milosevic-proces gepubliceerd.

K32 is daarna met de dood bedreigd. Het tribunaal kan maatregelen, zoals het toekennen van een pseudoniem, nemen om getuigen te beschermen tegen dit soort dreigementen. Het publiceren van de echte naam is dan strafbaar.

Jovanovic, die vrijwillig naar Den Haag is gekomen, verklaarde vrijdag voor de Franse VN-rechter Jean-Claude Antonetti dat hij zich subjectief onschuldig voelt, maar dat hij als hoofdredacteur wel degelijk een objectieve verantwoordelijkheid draagt.

Eerst leek het alsof Antonetti, zoals gebruikelijk bij halfslachtige verklaringen van verdachten tijdens eerste voorgeleidingen, ambtshalve zou vaststellen dat Jovanovic onschuldig had gepleit. Maar dan gaf hij hem tot januari de tijd om alsnog schuldig of onschuldig te pleiten.

DAN onthulde 30 augustus 2002 in een artikel de identiteit van K32. Het artikel stelt verder: „Niets kan verborgen blijven, niet eens de identiteit van een beschermde getuige van het Haagse tribunaal”. Het bureau van hoofdaanklaagster Carla Del Ponte sprak Jovanovic daar in september 2002 op aan. De hoofdredacteur verklaarde dat hij tot publicatie had besloten, omdat zijn krant dan beter zou verkopen, stelt de tenlastelegging.

K32, toen 26 jaar oud, getuigde op 17 juli 2002 in het Milosevic-proces. De man, een moslim uit Montenegro, was dienstplichtig soldaat in Kosovo. Toen zijn eenheid een dorp innam, zei zijn commandant Delic dat zij „ervoor moest zorgen dat niemand in leven blijft”. K32 getuigde over diverse moorden, onder meer op een baby.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer