Chinees Nieuwjaar: vuurwerk en cadeaus
AMSTERDAM. De tweede nieuwe maan na 21 december: vandaag is het Chinees Nieuwjaar. Het grootse feest gaat traditioneel met veel symboliek gepaard en legt het openbare leven tijdelijk volledig plat.
Willen we in Nederland nog wel eens twijfelen bij wie we oud en nieuw vieren, in China is dat geen vraag. De regering houdt dezer dagen rekening met 3,6 miljard reisbewegingen, die vrijwel allemaal worden gemaakt door stedelingen die hun familie op het platteland gaan opzoeken. Want Nieuwjaar dien je met je naasten te vieren. Extra vliegtuigen en een 24 uursdienstregeling op het spoor moeten de enorme trek in goede banen leiden.
Vandaag beginnen alle Chinezen met een schone lei. Hun Nieuwjaar is het feest van een nieuwe start, achter ellende wordt een punt gezet. Anders dan in Nederland gaat de jaarwisseling in China met veel symboliek gepaard. „Het mythische monster Nian speelt een grote rol”, zegt Chinadeskundige Fred Sengers. „Hij staat voor al het slechte. Het verhaal zegt dat hij met Nieuwjaar, afhankelijk van de locatie, uit de bergen of uit de zee komt. Het vele vuurwerk is bedoeld om hem af te schrikken. Want volgens de mythe heeft Nian twee zwakke plekken: zijn gevoelige ogen en oren. De kleur rood is bedoeld om de ogen te irriteren, het knalvuurwerk is voor de oren. Die traditie gaat al duizenden jaren terug. Toen er nog geen buskruit was, werd bamboe verwarmd. De knal van de uitgezette lucht gaf hetzelfde effect.”
Omdat Nian half draak en half leeuw is, worden overal met kleurige kostuums draken- en leeuwendansen opgevoerd. In totaal duren de festiviteiten een aantal dagen. Sengers: „Je kunt niet precies zeggen hoe lang. De hele periode, inclusief voorbereidingen, omvat zo’n veertig dagen. Vanaf nieuwjaarsdag ligt het er ook een beetje aan hoe lang de mensen vrij zijn.
De nadruk ligt natuurlijk op de dag zelf. Een van de nieuwere tradities is ook dat bijna iedereen ’s avonds met de hele familie naar CC TV’s New Year’s Gala kijkt. Dat programma trekt 700 miljoen kijkers. Verder gaat de dag gepaard met veel lekker eten en het uitdelen van cadeaus.”
Elders in de wereld wordt het Chinees Nieuwjaar eveneens uitbundig gevierd. Dat is ook het geval in Nederland. Zo zijn er in Amsterdam diverse activiteiten, voornamelijk rond de Nieuwmarkt en de Zeedijk. Chinezen in Den Haag vieren het in hun Chinatown en op het Spuiplein.
In Rotterdam worden de festiviteiten pas woensdag gehouden, op de West-Kruiskade.