Naar verluidt komt minister Kamp deze week nog met zijn toekomstplannen voor de gaswinning in Groningen. Dat is een jaar nadat uit onderzoek van het Staatstoezicht op de Mijnen bekend werd dat de kans op zwaardere aardbevingen in Noordoost-Groningen door gaswinning aanzienlijk groter is dan werd gedacht. De minister kreeg het advies zo snel en zo veel als mogelijk en realistisch is de gaswinning te reduceren.

Gesteund door de coalitiepartijen VVD en PvdA volgde Kamp het dringende advies van het Staatstoezicht op de Mijnen niet op. In plaats daarvan stelde de minister extra onderzoeken in (inmiddels vijftien) en werd er in 2013 juist meer aardgas gewonnen. Daar zijn terecht vraagtekens bij te plaatsen.

Het vertrouwen van veel Groningers in de rijksoverheid en de NAM is inmiddels tot een dieptepunt gedaald. Er is veel voor nodig om dat terug te winnen. De spanning in het gebied loopt hoog op. De protesten in de afgelopen dagen geven hier uitdrukking aan. Mensen vragen zich af of ze in hun eigen huis nog veilig zijn en wat hun te wachten staat.

Van belang is nu te erkennen hoe diep de aardbevingen ingrijpen in de persoonlijke levenssfeer, het ongemak dat de inwoners ondervinden, het gevoel van machteloosheid van de inwoners, die zich vaak niet serieus genomen voelen, en de zware last die drukt op het gebied. Die erkenning zal gepaard moeten gaan met geloofwaardige maatregelen.

In de eerste plaats zal uit veiligheidsoverwegingen de gaswinning zo snel mogelijk gereduceerd moeten worden. Dit vermindert het aantal te verwachten aardbevingen. De kans op zware bevingen blijft echter bestaan. De beving van gisteren kunnen we niet meer voorkomen, wel kunnen we de kans op de beving die door de winning van morgen wordt veroorzaakt, verkleinen.

In de tweede plaats zal er een structureel, langjarig programma voor de regio moeten worden opgezet. Dit om het gehele gebied dat wordt getroffen door de aardbevingen tegemoet te komen in de nadelige gevolgen van de gaswinning. Zo’n compensatieprogramma moet onder meer gericht zijn op het aardbevingsbestendig maken van woningen, scholen en bedrijfspanden, het treffen van energiebesparende maatregelen die leiden tot waardevermeerdering van woningen en verbetering van het vestigingsklimaat van de regio. Behoud en herbestemming van cultureel erfgoed zoals kerken, instrumenten, borgen en molens verdienen bijzondere aandacht.

In de derde plaats zal er een toekomstperspectief moeten worden geboden aan deze prachtige regio; een duurzaam economisch perspectief en een aantrekkelijk leefgebied voor nieuwe generaties, ook als er geen gaswinningsactiviteiten meer plaatsvinden. Er moet een regio achterblijven waar het aangenaam wonen, werken en recreëren is. Er moet nagedacht worden over nieuwe impulsen voor en doorontwikkeling van de regio. Welke economische waarde heeft Noordoost-Groningen in de toekomst?

De aardgasbaten leveren Nederland jaarlijks zo’n 12 miljard euro op. Voor die baten betalen de bewoners van het gaswinningsgebied een hoge prijs. Nu door het vaker voorkomen en zwaarder worden van de aardbevingen hun veiligheid in het geding komt, is de huidige situatie niet langer houdbaar en zijn passende voorzieningen op hun plaats.

Na een jaar van wachten is het geduld van de inwoners lang genoeg op de proef gesteld. Minister, kabinet en Tweede Kamer: herstel vertrouwen, garandeer veiligheid en bied toekomstperspectief aan de inwoners van Noordoost-Groningen.

De auteur is fractievoorzitter van de Statenfractie van de ChristenUnie in de provincie Groningen.