Kerkbanken puilen weer uit met kerst
TILBURG (ANP). Extra stoelen worden aangesleept en de kopieerapparaten voor de liturgieboekjes draaien overuren. Kerst nadert en dat betekent zoals elk jaar weer topdrukte voor de kerken. Sommige verstrekken zelfs plaatsbewijzen en waar dat niet gebeurt, moet je op tijd zijn om nog een zitplaats te vinden.
Iedereen is welkom en één op de vijf Nederlanders zou ook van plan zijn om met kerst naar de kerk te gaan. Uit onderzoek in opdracht van de Protestantse Kerk bleek vorig jaar dat mensen worden gelokt door saamhorigheidsgevoel, sfeer, het zingen van de liedjes en het horen van het kerstverhaal.
Dat zijn dus niet alleen religieuze motieven, beaamt theoloog en ethicus Jan Jans van de Universiteit Tilburg. „Het kerstfeest met zijn rituelen ligt al sinds ver voor het christendom in onze cultuur verankerd. Het is een kernmoment in onze beleving dat zich jaarlijks herhaalt en dat eeuwenlang van generatie op generatie is overgedragen.”
En dat zijn flink wat generaties, want het feest borduurt voort op de heidense viering van de zonnewende, vertelt Jans. „De oude Germanen vierden al dat de dagen weer beginnen te lengen en de zon aan kracht wint. Het onoverwinnelijke licht, zou je kunnen zeggen, en bij de christenen is dat Jezus.”
„Alle culturen markeren belangrijke momenten met rituelen”, vervolgt Jans. „Dat geldt niet alleen voor kerst, maar ook voor Pasen, het feest van de verrijzenis van Christus, dat weer samenvalt met het voorjaar. Het oogstfeest, dat in onze verstedelijkte cultuur aan belang heeft verloren, is een ander voorbeeld, aldus Jans.
Voeg bij dat ‘oergevoel’ de verbondenheid die ontstaat als mensen overal bij elkaar komen om iets te vieren en de grote populariteit van de diensten met kerst is naar zijn zeggen verklaard. Symbolen als kaarsen, kerststallen en versierde bomen doen de rest. ,Dat trekt iedereen wel aan.”
De drukte moet ook weer niet overdreven worden, vindt Jans. „Zeker als je het vergelijkt met de jaren 50 en 60 toen er met Kerstmis per kerk vijf diensten waren. Nu zijn dat er veel minder. Ook zijn er minder kerken over, waardoor die ook voller kunnen zitten. Met de ontkerkelijking is ook in kersttijd het kerkbezoek afgenomen.”
De extra bezoekers die nu komen opdagen zijn volgens hem meestal mensen die al een binding hebben met het christelijke geloof of bij wie de westerse cultuur met de paplepel is ingegoten. Maar dat kerken iedereen graag zien komen is logisch. Ze tonen zich op hun best en willen zeggen: als dit je bevalt, kom dan ook op andere momenten.’’
