toen

Oekraïne kent een bizarre geschiedenis. De communistische overheid haalde in 1933 de oogst binnen, sloeg het graan op, maar deelde niets uit aan het volk. De mensen zagen het voedsel liggen, maar niemand kon erbij. Mensen leden een kunstmatige hongersnood. Mijn schoonmoeder ging op blote voeten achtergelaten korenaren rapen. Militairen op paarden verjoegen haar met zwepen. Oekraïeners hebben heel veel meegemaakt. Als je dit weet, begrijp je veel dingen soms beter. Het heeft de natie sterker gemaakt, sterker om door te gaan.

Oekraïners zijn gastvrij, intelligent, zelfstandig. Tegelijk hebben ze een laag zelfbeeld. Dat is een direct gevolg van de jarenlange Russische overheersing. De angst voor de overheid is nog steeds groot. De regering probeert daarop in te spelen.

Tijdens een kinderkamp van Kom over en Help in 1998 ben ik voor het eerst in Oekraïne geweest. Andrey was daar destijds vertaler. Later ben ik met hem getrouwd. Hij is geen patriot, maar hij houdt te veel van zijn land om naar Nederland te verhuizen. Daarom ben ik naar Oekraïne gegaan. Ik woon hier nu dertien jaar. Soms mis ik de bitterballen.

Ik hou van het land. De culturele verschillen met Nederland zijn groot. Toch zijn ze voor mij ondergeschikt. Ik weet dat God ons naar dit land heeft geleid. Oekraïne stopt kinderen met het syndroom van Down vaak in internaten. Of aborteert ze. Een van onze drie kinderen, Petro, heeft down. De Heere heeft het zo geleid dat we ons mogen inzetten voor kinderen met het downsyndroom.

Andrey is nu manager bij Zeelandia, een Nederlandse producent van ingrediënten voor brood en banket met een filiaal in Oekraïne. Bij zijn benoeming heeft hij vastgelegd dat een deel van de eventuele winst naar charitatieve doelen zou gaan. Om iets voor Oekraïne te doen. Na twee jaar werd er winst gemaakt. Met dat geld geven we nu in een staatsschool les aan drie klassen met gehandicapte kinderen. Met christelijke leerkrachten. Voor mij een dubbele bevestiging dat dit Gods weg is.

nu

De situatie in Kiev is erg spannend. Elke dag zijn er 500.000 demonstranten in de hoofdstad. Voor de 23e dag al. Morgen worden er meer dan 1 miljoen verwacht. De sfeer is heel bijzonder. Mensen zijn vredelievend. Demonstranten geven de ME’ers eten en drinken. Een christelijke gedachte. Veel mensen komen de demonstranten voedsel brengen. De oppositie roept hen bijvoorbeeld via de media op: Laat de tegenstander je glimlach zien.

Kerken zijn met gebedstenten aanwezig. Elke ochtend en elke avond vinden er gebedssamenkomsten plaats. De kerk neemt in Oekraïne een grote plaats in. Zoals Nederland het Israël van het Westen werd genoemd, zo gold Oekraïne tijdens de Sovjettijd als Israël van het Oosten. Oekraïne is de biblebelt van de vroegere Sovjet-Unie.

Tijdens de demonstraties zijn er ook rellen geweest. Wij vermoeden, maar daar krijg je nooit een vinger achter, dat de overheid demonstranten inzet om de orde te verstoren.

De regering organiseert ook demonstraties. Mensen uit het oosten, het Russisch georiënteerde deel van Oekraïne, krijgen 400 hryvnja, 40 euro per persoon, om steun te betuigen aan de regering. De overheid zet zo 200.000 mensen in. De regering staat onder zware druk van Rusland. Poetin is zó imperialistisch. De overheid bedient zich van Russische methodes om mensen onder druk te zetten en te verjagen. Omdat de ME vredelievende demonstranten te lijf gaat, komen er alleen maar meer mensen demonstreren. Het volk pikt dit niet. De opstand is nog massaler dan de Oranjerevolutie van november 2004.

straks

De toekomst van Oekraïne is onzeker, nog veel onzekerder dan tijdens de Oranjerevolutie. Toen dachten we dat we aardig voor elkaar hadden. Ik maak me zorgen. We hebben totaal geen idee hoe dit afloopt of welke kant het uitgaat. Ik kan geen zinnig woord zeggen over de rondetafelgesprekken die nu worden gevoerd. Er zit beweging in de situatie. Eindelijk.

Ik geef echt om dit land. Mijn gebed is dat alle dingen mogen meewerken ten goede. We volgen het nieuws op de voet. Voor Oekraïne staat er veel op het spel. Oekraïne kampt met een inflatie van 40 procent. Veel hoger opgeleiden, technici, artsen, vertrekken naar het buitenland omdat de lonen daar veel hoger liggen. Ons land staat op een kruispunt in de geschiedenis. Of toenadering tot de EU, of tot Rusland. Van aansluiting bij de EU zie ik het voorlopig niet komen.

Het is begrijpelijk dat Oekraïne de EU-associatieovereenkomst niet heeft ondertekend. De EU stelt zulke zware eisen, daar kan het land nooit aan voldoen. Oekraïne kán dit gewoon niet, economisch gaat het daar te slecht voor. De EU vraagt alleen, maar biedt vrijwel niets. Brussel houdt een worst voor die Oekraïne nooit kan pakken. Het is dom dat de overheid zich pas een paar maanden geleden is gaan verdiepen in de EU-eisen.

Het gros van de mensen hier wil geen aansluiting bij Rusland. Ze kijken echter vaak alleen naar de hogere levensstandaard in de EU. Ze vergeten dat daar ook de Europese werktijden en stress bijhoren. Corruptie moet dan ook niet meer normaal zijn. Nu is corruptie heel gewoon in Oekraïne. Iedereen doet eraan mee. Veel mensen zijn corrupt uit angst voor de overheid. Toen Andrey aan de slag ging bij Zeelandia heeft hij gezegd alleen ‘wit’ te willen draaien. Iedereen zei: Dat houd je nooit vol. Toch lukt het. Ook al kost het soms veel. Vrachtwagens van Zeelandia werden maandenlang tegengehouden. Hij is met de Bijbel in de hand naar alle bazen gestapt en noemde de teksten die spreken over steekpenningen. „Dit is wat ik geloof, ik kan dit niet doen”, zei hij. Binnen vijf minuten had hij de gevraagde stempel op zak. Het werk wordt door God gezegend.”