Diaconie actief rond armoede, zorg en duurzaamheid
Bij de start van de landelijke diaconale dagen, 125 jaar geleden (zie het kadertje), stond armoede centraal. Dat is nog steeds het hoofdthema voor diakenen, maar de aanpak is soms anders en er zijn ook nieuwe trends, zoals duurzaamheid.
Tijdens de Landelijke Diaconale Dag van Kerk in Actie, zaterdag in Utrecht, stonden de „diaconale trends” centraal. Hieronder een beknopt overzicht, gerangschikt naar de hoofdonderwerpen zorg, armoede en duurzaamheid.
Zorg
Nagenoeg alle kerken in de gemeente Ede zijn betrokken bij het Diaconaal Platform Ede (DPE), dat niet alleen gericht is op leden van de kerk, maar aan iedere inwoner van de gemeente hulp verleent. Ze kunnen een beroep doen op het Interkerkelijk Noodfonds Ede, dat bedoeld is om tijdelijke steun te verlenen aan mensen die in de hulpverlening tussen wal en schip vallen.
Voor Elkaar Ede geeft steun op sociaal gebied. Vrijwilligers bieden hulp in het leven van alledag. Bij het platform zijn ook dertig schuldhulpmaatjes aangesloten die mensen met schulden weer op de rails helpen.
DPE, Agathos Thuiszorg en Eleos Dichtbij zijn een proef gestart om mensen met psychische problemen de helpende hand te bieden. Vrijwilligers ondersteunen deze personen op allerlei manieren, bijvoorbeeld met huishoudelijk werk en administratieve taken.
In Wageningen functioneert Inloopcentrum Markt 17 in het hart van de stad. Het centrum, opgezet door zeven kerken, is op bepaalde momenten op dinsdag, woensdag, vrijdag en zondag open voor iedereen. Tijdens de eerstgenoemde drie dagen kan men voor 4 euro een maaltijd gebruiken.
Het Diaconaal Centrum Pauluskerk in Rotterdam helpt personen die door niemand anders meer geholpen worden, mensen die het economisch, sociaal en spiritueel niet meer redden: dak- en thuislozen, verslaafden, psychiatrische patiënten, vluchtelingen, mensen zonder verblijfsvergunning, (allochtone) jongeren zonder richting in hun bestaan en ouderen. Het centrum is elke dag open en ontvangt gemiddeld 1500 mensen per week.
Armoede
De diaconie van Joure (Friesland) spoort mensen in armoede op. Dat gebeurt onder meer door een kanskaartenactie. Op die kaarten, die vrijwilligers rondbrengen, staan mogelijkheden voor aanvullende financiële (overheids)- voorzieningen.
De diaconie van de hervormde gemeente te Sliedrecht probeert in de eigen gemeente te bemiddelen bij het zoeken naar werk. Op de site hervormdsliedrecht.nl is bij het onderdeel diaconie het subonderdeel WCB (Werk-Contacten-Bank) toegevoegd. Er is een overzicht gemaakt van beschikbare vacatures en van vragen van werkzoekenden (beide van eigen gemeenteleden) om deze zo bij elkaar te brengen.
De diaconie van de protestantse gemeente in Spijkenisse is betrokken bij de stichting Vrede voor de Stad, die een voedselbank heeft opgezet, bezoeken regelt aan jeugdgevangenis De Hartelborgt, schuldhulpprojecten steunt, asielzoekers helpt en via de Stichting Leergeld steun geeft aan kinderen die leven onder de armoedegrens. Noodhulpdiakenen helpen zo nodig snel met geld of advies, eventueel in overleg met het schuldhulpmaatjesproject en de voedselbank.
De diaconieën in Zeist houden elk jaar een telefoonkaartenactie voor gedetineerden in Detentiecentrum Zeist. Jaarlijks krijgt men ongeveer 10.000 euro bij elkaar. Honderden gedetineerden krijgen met Kerst, Pasen en Pinksteren een telefoonkaart van 10 euro, zodat ze naar familie kunnen bellen.
Duurzaamheid
De werkgroep maatschappelijk verantwoord ondernemen van de Paaskerk in Baarn zamelde dit voorjaar geld in voor zestien zonnepanelen op een bijgebouw van de kerk. De Paaskerk compenseert de uitstoot van CO2 door geld te geven aan projecten in de derde wereld, bijvoorbeeld een voorlichtingsprogramma in Zuid-Afrika over een slimmere manier om de hout- en kolenfornuizen aan te steken. De verbeterde methode helpt niet alleen broeikasgassen te voorkomen maar ook de lucht binnenshuis te verbeteren.
De werkgroep economie en geloof van de protestantse gemeente Assen organiseert jaarlijks dankdaglezingen waarin het klimaat centraal staat. Hij zorgt verder voor energiebesparende maatregelen in de Opstandingskerk, organiseerde een bedrijfsbezoek aan de Ecoboerderij en regelde fairtradediensten in de wijkkerken.
De Opstandingskerk was de eerste protestantse kerk in Noord-Nederland die van zonnepanelen werd voorzien. De 36 panelen zorgen voor de totale behoefte aan elektriciteit van het kerkgebouw. Op een monitor in de hal van de kerk kan iedereen volgen hoeveel energie er wordt opgewekt en wat de besparing is. In samenwerking met de gemeente Assen is de werkgroep een voorlichtingscampagne gestart voor leden van de wijkkerken om energie te besparen. De werkgroep streeft naar de fairtradestatus voor alle wijkkerken.
Verder zijn er maatjesprojecten voor vluchtelingen, vakantieacties voor zorgafhankelijken, vrolijkheidsbelevenissen voor asielzoekers en troetelcampagnes voor pleegkinderen. De overheid wil toe naar een participatiesamenleving. De diaconieën van kerken gaan voorop. Voor hen is deze allang een realiteit.
Landelijke Diaconale Dag 125 jaar
De Landelijke Diaconale Dag van Kerk in Actie (Protestantse Kerk in Nederland), die zaterdag in Utrecht werd gehouden, bestaat 125 jaar.
De eerste landelijke dagen voor diaconieën werden georganiseerd door de toenmalige kerken van de Doleantie, later de Gereformeerde Kerken in Nederland. De eerste Centrale Diaconale Conferentie (CDC) vond in 1888 plaats in de Amsterdamse Keizersgrachtkerk, de kerk van Abraham Kuyper, voorman van de Doleantie. In de jaren erna werden de bijeenkomsten in diverse plaatsen gehouden: Kampen, Rotterdam, Arnhem, Utrecht, Zwolle, Leeuwarden en Amersfoort. De gereformeerde ds. A. M. Donner was een van de grondleggers van de CDC.
In 1910 kwam de eerste hervormde diakendag tot stand, de Algemene Diaconale Vergadering (ADV). Deze dag vond plaats in de classis Alkmaar. Vanaf 1984 werden de bijeenkomsten samengevoegd. Twee landelijke bijeenkomsten in dat jaar met als thema ”Diaconaat en verzorgingsmaatschappij”, in Zwolle en Amsterdam, trokken in totaal 800 bezoekers. De Landelijke Diaconale Dag trok dit jaar 900 diakenen en leden van werkgroepen voor zending, werelddiaconaat en ontwikkelingssamenwerking.
„Het thema van de landelijke diaconale dagen is hetzelfde gebleven”, zegt organisator Evert-Jan Hazeleger, programmamanager van Kerk in Actie. „In 1888 was er veel onrecht en speelde de sociale kwestie een grote rol. Helaas is er nu nog steeds veel armoede en onrecht, zeker als we denken aan de vluchtelingen. De kerk dient zich in te zetten voor een barmhartige en rechtvaardige samenleving en te zoeken naar nieuwe wegen voor mensen in nood. Dat gebeurt bijvoorbeeld bij het project Schuldhulpmaatje, dat door Kerk in Actie is geïnitieerd.”