Twee derde van de scholen gaat „opbrengstgerichter werken” door het inspectietoezicht. Verder vindt twee vijfde van de respondenten dat de inspectie ook voor negatieve effecten zorgt, zoals meer werkdruk en papierwerk en onrust en stress wanneer een inspecteur langskomt.

Minder dan de helft (41 procent) van de 975 ondervraagde onderwijskrachten vindt dat de manier waarop de inspectie toezicht houdt, daadwerkelijk bijdraagt aan een betere onderwijskwaliteit van hun school. 55 procent vindt dat het inspectiewerk anders georganiseerd zou moeten worden. Bovendien vindt bijna een kwart van de ondervraagden (22 procent) dat de inspectie wel wat vaker langs mag komen. Normaal gesproken is dat minstens eens per 4 jaar.

Het onderzoeksbureau onderzocht in opdracht van vakblad Van Twaalf tot Achttien „of het Nederlandse inspectiesysteem het onderwijs beter maakt”. Daaruit kwam opvallend veel kritiek op het precieze doel van de inspectie. Die wil er namelijk op toezien dat „iedere leerling onderwijs krijgt dat een goede basis geeft om zelfredzaam te worden in onze samenleving”. Slechts een kwart van de ondervraagden vindt dat het toezicht daaraan bijdraagt.

De Onderwijsinspectie laat weten de kritiek te herkennen, maar benadrukt „dat het merendeel van de scholen nog positief of neutraal is over ons toezicht”. Na inspecties toetst ze zelf ook altijd de tevredenheid van een school, waar een gemiddelde van 7,6 uit komt. Maar ook in die vragenlijsten wordt de nadruk op cijfers en gebrek aan individuele aandacht genoemd. De inspectie maakt daarom al plannen voor ‘gedifferentieerd toezicht’ voor specifieke scholen en situaties. „Daarover hebben we al veel gesprekken gevoerd met scholen.”