„Benadruk ook mens-zijn van Christus”
Het is een gevleugeld woord van Maarten Luther: „Je kunt Christus niet ver genoeg in het vlees trekken.” Je zou zeggen dat deze uitspraak bij ons geleid moet hebben tot een diep besef van het belang van het reële mens-zijn van de Heere Jezus Christus. Toch is het de vraag of dit zo is.
Bruce A. Ware, hoogleraar christelijke theologie aan het Southern Baptist Theological Seminary in de Verenigde Staten, signaleert onder de evangelicalen een gebrek aan besef hiervan. Dat zou van ons ook weleens kunnen gelden. Hoe dieper wij Christus in het vlees trekken, hoe troostvoller Hij voor ons wordt, zo ging Luther verder.
Ook als wij overtuigd aanhangers zijn van de tweenaturenleer van Christus, is daarmee niet gezegd dat wij in het denken, of liever: in het geloofsleven, voldoende besef hebben van de troost van Christus’ mens-zijn. Altijd is er weer het gevaar van docetisme, waarbij de goddelijke natuur van Christus alle aandacht ontvangt, en het reële mens-zijn van de Zoon des mensen tekortkomt.
Ware neemt zijn uitgangspunt in 1 Petrus 2:21-23, waar de oproep staat in de voetstappen van Christus te gaan, Die geen zonde deed. Ware liep met deze aansporing vast, omdat Jezus God is en wij niet. Hoe is het dan mogelijk om tot navolging geroepen te worden? Het nadenken hierover bracht hem tot het besef dat hij eerder geneigd was de godheid van Christus te benadrukken dan Zijn mensheid, en datzelfde bemerkte hij ook bij andere ”evangelicals”. Zonder ook maar iets af te doen van de godheid van Christus, neemt Ware ons mee langs teksten die vooral Zijn mensheid benadrukken.
Na de introductie van het thema en het belang ervan volgen acht hoofdstukken. In elk hoofdstuk wordt een Bijbeltekst uitvoerig geëxegetiseerd. Daarbij komt steeds de vraag aan de orde wat de tekst zegt over de mensheid van Christus, wat dit betekent voor Zijn werk, en welke troost daarin ligt voor de gelovige. Elk hoofdstuk loopt uit op enkele toepassingen die vooral het leven van de navolging betreffen. Aan het einde van elk hoofdstuk zijn discussievragen opgenomen.
Ware heeft dit niet eenvoudige onderwerp toegankelijk gemaakt voor niet theologisch geschoolde lezers. Maar ook predikanten kunnen er, zeker ook doordat Bijbelteksten uitgelegd en besproken worden, mijns inziens hun winst mee doen bij de preekvoorbereiding.
De eerste tekst die Ware belicht is Filippensen 2:5-8. Hij bespreekt de ”kenosis” (ontlediging) van de Zoon. Daarbij werpt hij de vraag op of Jezus echt mens zou zijn geweest als Hij in Zijn menselijke ervaring ongelimiteerde kracht, kennis en wijsheid gehad zou hebben. Jezus bleef volledig God, maar ontledigde Zichzelf door er iets aan toe te voegen (hoe paradoxaal dat ook klinkt): de menselijke natuur. Ware probeert onder woorden te brengen hoe de goddelijke natuur niet vermindert door het aannemen van de menselijke natuur, maar hoe tegelijk de menselijke natuur wel beperkingen met zich meebrengt.
Gelukkig zegt Ware ook dat de verhouding tussen de beide naturen in Jezus ons verstand ver te boven gaat. Dat brengt tot verwondering en aanbidding.
Vervolgens vraagt Ware aandacht voor Handelingen 10:38, waar staat dat God Jezus gezalfd heeft met de Heilige Geest en met kracht, en dat Hij wonderen van genezing kon doen, omdat God met Hem was. Als we alleen of vooral de godheid van Christus benadrukken, zullen we deze tekst niet goed kunnen plaatsen. Jezus was God geopenbaard in het vlees, en tegelijk mens in de lijn van David, gezalfd met de Heilige Geest.
Ware behandelt verder Lukas 2:40 en 52, Hebreeën 5:7-9, Hebreeën 4:15, Hebreeën 2:17, 1 Petrus 2:24 en Efeze 1:20-23.
Het lezen van dit boek stimuleert het nadenken over de persoon en het werk van Christus. Dat hij daarbij Bijbelteksten bespreekt is erg mooi. De ondertitel ”Theologische reflecties” wekt de verwachting dat er meer systematisch-theologische bezinning zou zijn. Niettemin biedt het boek veel stof tot nadenken en mediteren.
Boekeninfo
The Man Christ Jesus. Theological Reflections On The Humanity Of Christ, Bruce A. Ware; uitg. Crossway, Wheaton, 2013; ISBN 9781433513053; 156 blz.; € 12,99.