De agenda van de koning en koningin Máxima is goed gevuld vandaag. Vanmorgen ontvingen zij de Belgische koning en koningin voor een kennismakingsbezoek. Om twaalf uur schoven de koningsparen samen aan tafel in Paleis Noordeinde voor de lunch. Volgens de planning duurde die tot halftwee.

Veel meer tijd was er niet, want het vliegtuig voor de tocht naar Moskou wachtte. Een vlucht van drie à drieënhalf uur. En omdat ze met de tijd meevliegen, is het zo zes, zeven uur later voordat koning Willem-Alexander en koningin Máxima het Kremlin binnenlopen. Vertraging is niet gewenst, want je gastheer laat je niet wachten – en zeker deze niet.

Rond 21.00 uur (Moskoutijd) drukken koning Willem-Alexander en Poetin elkaar de hand. De koning is wel wat gewend, maar ongetwijfeld zal ook hij zich maximaal voorbereiden op het bezoek. Wellicht kan hij wat olie in de raderen van de stroeflopende relatie tussen het grote Rusland en het kleine Nederland gooien.

Hoe kwam dat? Het begon allemaal mooi. Op initiatief van de Russische federatie startte in april het Nederland-Ruslandjaar. Rusland –en Nederland– wilde zo vier eeuwen goede contacten vieren. Poetin kwam op 8 april voor de start speciaal naar Nederland.

Nederland stapte positief in het jaar, want Nederland is de derde grootste investeerder en handelspartner van Rusland. En andersom is Nederland voor Rusland de belangrijkste exportbestemming in de Europese Unie.

Rutte stak de achtste april echter anders in. Natuurlijk bepleitte hij de handelsbelangen, maar in hetzelfde gesprek met Poetin stak hij –op aandringen van de Tweede Kamer– het Hollandse vermanende vingertje op. Rutte sprak Rusland aan op de positie van seksuele minderheden –speerpunt van dit kabinet– en mensenrechten in Rusland.

Poetin was goed voorbereid en mepte even hard terug: Maar, u, Nederland, hebt een pedofielenvereniging en een partij die geen vrouwen toelaat. Prettig begin van een feestjaar.

Het bleef niet bij één confrontatie. Integendeel. In januari had de dood van de Russische asielzoeker Aleksandr Dolmatov, tegenstander van Poetin, stof doen opwaaien. De activist stierf in een cel in Rotterdam.

Dit jaar nam Rusland ook een wet aan die propaganda voor homoseksualiteit onder jongeren verbiedt. De Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken, Timmermans –hij reist vandaag met de koning en koningin mee–, drong er bij Rusland op aan de wet niet in te voeren. Zijn Russische collega maakte duidelijk dat Nederland zich niet met de wet moest bemoeien. Nederlandse homo-organisaties zetten hun kruistocht echter onverminderd voort.

Deze zomer volgde de arrestatie van vier Nederlanders in Moermansk. Zij maakten een documentaire over emancipatie van homoseksuelen. Daar had Rusland geen behoefte aan.

In juli liep de handelsrelatie een deuk op: aardappelen en ander plantenmateriaal uit Nederland mochten Rusland niet in. De boycot loopt nog steeds, maar wordt waarschijnlijk binnenkort beëindigd.

Vervolgens gooide de milieuorganisatie Greenpeace een hand zand in de raderen: half september protesteerden activisten bij een boorplatform ten noorden van Rusland. De Russische kustwacht greep in, legde het schip 
de Arctic Sunrise aan de ketting en arresteerde de milieuactivisten. Ze zitten nog steeds vast. Dat Nederland hierom naar het Internationaal Zeevaarttribunaal stapte, kan Rusland ook niet waarderen.

Het hield niet op. Begin oktober zette de Haagse politie na telefoontjes van buren de Russische diplomaat Dmitri Borodin korte tijd vast, zonder te weten dat het om een diplomaat ging. Het trotse Rusland sprong uit zijn vel. Zelfs de excuses van Timmermans waren niet voldoende.

Een week later werd de Nederlandse diplomaat Onno Elderenbosch mishandeld in zijn huis in Moskou. Wie erachter zat is nog steeds niet duidelijk, maar een verband met de zaak-Borodin lijkt er te zijn.

Met al die bagage loopt koning Willem-Alexander straks de grote zalen van het Kremlin binnen. Of het pak weegt, weten we niet. Balanceren zal het zijn; diplomatie op het scherp van de snede.

Of is alles op het hoogste niveau al glad gestreken? Want wat heeft premier Rutte precies gezegd –en beloofd?– in het gesprek dat hij 21 oktober met Poetin had? Het lijkt erop dat het telefoontje van de premier naar de president de lucht voor een deel heeft doen opklaren. Zijn er toezeggingen gedaan op het gebied van gas, olie of de handel?

Het is op zijn minst opmerkelijk dat een week na dit gesprek de Rijksvoorlichtingsdienst opeens meldde dat koning Willem-Alexander niet alleen voor de afsluiting van het Nederland-Ruslandjaar naar Moskou zou reizen, maar ook een ontmoeting met Poetin zou hebben. Ondanks het gekissebis maakte de president die ruimte –alsnog?– vrij in zijn agenda.

Gisteren ging de mededeling nog een stapje verder. Het zou niet bij een gesprek blijven, maar Poetin zorgt ook voor een diner. Protocollair nog een stapje dichterbij. Het blijft bij Poetin afwachten welke verrassingen er nog komen, maar koning Willem-Alexander lijkt correct te worden ontvangen. Als er tijdens de officiële afsluiting van het herdenkingsjaar –morgen– geen gekke dingen gebeuren, wordt het jaar toch nog met een feestje afgesloten. Maar de Greenpeaceactivisten zijn nog niet vrij.