Anderzijds laat het initiatiefwetsvoorstel van VVD, PvdA en D66 volgens Lemstra zien dat het huwelijk steeds vaker als een zakelijke overeenkomst wordt beschouwd. „Bijbels gezien is de essentie van het huwelijk niet zozeer een zakelijk contract tussen mensen, maar een instelling van God die mensen tot een levenslange eenheid in liefde en trouw verbindt. Dat neemt niet weg dat een huwelijk ook materiële gevolgen heeft. Als mensen daar maatregelen voor treffen door huwelijkse voorwaarden te maken, hoeft dat op zich niet negatief te zijn. Het gaat erom met welke intentie je de huwelijkse voorwaarden vastlegt.”

Het stuit Lemstra tegen de borst dat de initiatiefnemers van het wetsvoorstel ervan uit lijken te gaan dat partners die trouwen niet nadenken over hun vermogen. „Ik weet niet of dat op onderzoek is gebaseerd. Hun bemoeienis kan betuttelend overkomen. Mijn ervaring is dat er ook mensen zijn die er welbewust en weloverwogen voor kiezen om juist géén huwelijkse voorwaarden te maken.”

Als de wet van kracht wordt, valt alleen vermogen of bezit dat het resultaat is van een gezamenlijke inspanning tijdens het huwelijk onder de gemeenschap van goederen. Voorhuwelijkse bezittingen, schulden en erfenissen blijven daarbuiten. Dat kan volgens Lemstra tot jarenlang getouwtrek tussen twee exen leiden. „Hun strijd zal gaan over de vraag of er –mogelijk na jaren huwelijk– nog aangetoond kan worden wat ieder bezat op het moment van trouwen, en wat er met dat privévermogen is gebeurd. Dat zal niet mee­vallen.”

Lemstra waarschuwt dat echtgenoten in het nieuwe wetsvoorstel, misschien zonder dat ze dat echt beseffen, zorgvuldig moeten vastleggen wat privévermogen is. „Deze discussie zal zich ook voordoen bij overlijden. Ook dan is het van groot belang dat helder is welk vermogen van wie was. Zeker als de overledene niet zijn of haar partner, maar bijvoorbeeld kinderen of een goed doel tot enige erfgenaam heeft benoemd.”

Hoe vaak hebt u met deze problematiek te maken?

„Discussies over de verdeling van het geld na een echtscheiding lopen via de advocaat en de rechter. Als ik in beeld kom, rest vaak alleen nog de verdeling van de woning en de hypotheek. Regelmatig merk ik dat er al een hele strijd achter de rug is als mensen zich bij mij melden. Als notaris heb ik wél een rol bij het voor­komen van dit soort problemen. Bij de opstelling van huwelijkse voorwaarden, is een goede regeling het halve werk.”

Zijn met het voorstel van D66, VVD en PvdA vechtscheidingen verleden tijd?

„Zowel de huidige als de voor­gestelde regeling kan zogeheten vechtscheidingen niet voorkomen, alleen al doordat de onderlinge verhoudingen vaak zo verslechterd zijn dat mensen niet in staat zijn om tot een compromis te komen. Het vechten lijkt dan soms een doel op zich. Door een echtscheiding komen voormalige partners bovendien vaak in een krappe financiële situatie terecht, waarin elke euro is meegenomen.”

Komt het vaak voor dat partners niet van elkaars voorhuwelijkse schulden weten?

„Ik ken daar geen cijfers van. Ik vermoed dat de meeste mensen die trouwen niet kijken of hun aanstaande door schulden is geregistreerd bij het Bureau Krediet Registratie. Als de ander dan schulden verzwijgt, kom je daar pas achter als er problemen ontstaan.”

Over verdeling van tijdens het huwelijk gemaakte schulden hoor je de initiatiefnemers van het wetsvoorstel niet.

„Merkwaardig, want ook tijdens het huwelijk kan de ene echtgenoot zonder medeweten of toedoen van de ander schulden maken.”