Om al die ellende te voorkomen, kiezen veel Nederlanders ervoor om maar één wachtwoord te gebruiken voor de verschillende computeringangen; of één pincode voor de diverse bankpasjes. Zo’n digitale loper bespaart je immers veel narigheid.

De meeste mensen beseffen echter niet dat ze op die manier een groot risico nemen. Wie overal hetzelfde wachtwoord of dezelfde pincode gebruikt, maakt het hackers en dieven wel erg gemakkelijk. Als bovendien het wachtwoord de naam van een dierbaar familielid is of de pincode je eigen geboortejaar, is dat vragen om moeilijkheden – hoe begrijpelijk een dergelijke keus ook is. Op die manier zal het namelijk niet snel voorkomen dat je je wachtwoord of pincode vergeet.

Veel mensen hebben ook weinig besef van de gevaren van wifinetwerken of van de risico’s die ze met hun smartphone lopen. Dat zijn er in ieder geval meer dan de Duitse bondskanselier Merkel liep. En zij weet inmiddels dat ze vaak is afgeluisterd.

Minister Opstelten van Veiligheid en Justitie gaf gisteren het startsein voor de campagne Alert Online. De bedoeling van deze actie is burgers bewuster te maken van de gevaren in de digitale wereld. Mensen moeten beseffen dat aanvallen op computer of smartphone geen leuke fantasieën zijn voor fictieverhalen. Ze zijn reëel en kunnen grote schade aanrichten.

Probleem is dat veel mensen menen weinig gevaar te lopen. Dat is een misvatting. Uit onderzoek blijkt dat er vorig jaar 356 cyberaanvallen zijn gedaan. Dat is zesmaal meer dan in 2006. Bij een aanzienlijk aantal daarvan wisten de inbrekers toegang te verkrijgen tot bedrijfscomputers via privé-ingangen van werknemers. Want dat is een tweede probleem: werk en privé lopen zeker in de digitale wereld in elkaar over.

Weinig burgers realiseren zich dat zij met hun gemakzucht in het gebruik van wachtwoorden niet alleen zichzelf maar ook hun bedrijf of instelling in problemen kunnen brengen. Omgekeerd zijn veel werkgevers te laks in hun toezicht op het digitaal gedrag van hun medewerkers.

In de snel veranderende digitale wereld is het voor individuele burgers erg moeilijk om voortdurend op de hoogte te blijven van nieuwe inbraaktechnieken van hackers. Tegelijk is hun eigen belang en dat van hun werkgever om online alert te blijven. Wie even niet oplet kan jarenlang schade ondervinden.

Dat de overheid met de nieuwe campagne werkt aan bewustwording van de inbraakrisico’s is positief. Maar daarmee is niet alles gezegd of gedaan. Er zou veel gewonnen zijn als bedrijven en instellingen hun medewerkers jaarlijks verplicht bijscholen op gebied van computerbeveiliging. Dat is niet alleen in het belang van de individuele burger maar ook van bedrijven. Dat kost geld. Maar het dempen van de put wanneer het kalf verdronken is, kost vaak meer.