Einde van Acht Mei Beweging was onvermijdelijk
Symbolischer kan het haast niet. In een Amsterdamse schuilkerk, de doopsgezinde Singelkerk, houdt de progressieve rooms-katholieke Acht Mei Beweging (AMB) aanstaande vrijdag haar opheffingsbijeenkomst.
Zoals de doperse gelovigen in de zestiende eeuw niet in de openbaarheid mochten kerken, zo moest de AMB ook altijd buiten de officiële kerkelijke openbaarheid blijven. De bisschoppen wilden er niet mee geïdentificeerd worden.
Vergrijzing en gebrek aan menskracht en geld zijn de belangrijkste redenen voor de opheffing. De strijdbare oudere generatie, gevormd in de hoogtijdagen van de polarisatie in de Nederlandse Rooms-Katholieke Kerk in de jaren tachtig, heeft geen opvolgers. De meeste rk-jongeren laten kerkpolitieke kwesties links liggen.
De AMB kwam voort uit de manifestatie ”Het andere gezicht van de kerk”, aan de vooravond van het bezoek van paus Johannes Paulus II aan Nederland in 1985. Ongeveer 10.000 kerkleden protesteerden toen, op 8 mei, op het Haagse Malieveld tegen het besluit van de bisschoppen om kritische rooms-katholieken, zoals de feministisch theologe dr. Catharina Halkes, buiten het programma van het pausbezoek te houden.
De AMB ijverde onder meer voor vrouwelijke priesters, afschaffing van het verplichte celibaat, volledige acceptatie van homoseksuelen in de kerk en inspraak van de kerkleden bij bisschopsbenoemingen. Steeds maar weer hameren op dit „trieste rijtje” (volgens voorzitter Henk Baars) heeft de kerkleiding niet kunnen vermurwen. De bisschoppen, kardinaal Simonis voorop, bleven herhalen dat de AMB zich te weinig aantrok van het leergezag.
In 1988 bestond er nog hoop op een toenadering tussen de progressieve koepelorganisatie en de bisschoppen. In 1988 waren er drie ontmoetingen, maar daar bleef het bij. Alleen de toenmalige bisschoppen van Rotterdam en Breda, Bär en Ernst, hielden op eigen verantwoordelijkheid een lijntje open. In 1995 leek de dooi te zijn ingetreden, toen de pas benoemde bisschoppen Muskens en Van Luyn de AMB-manifestatie bezochten. In 1997 waren zij echter voor het laatst te gast op een manifestatie.
Het aantal bezoekers liep gestaag terug. De eerste jaren bezochten ongeveer 12.000 kerkleden de manifestaties. Dat aantal was bij de laatste, in 2002, teruggelopen tot 3000. Toen achtte het AMB-bestuur de manifestaties niet meer levensvatbaar. Het voortbestaan van de beweging stond nog niet ter discussie. De AMB heette nog onmisbaar te zijn als „hoorbaar contrapunt voor het officiële kerkelijke beleid.” De laatste jaren werd duidelijk dat gebrek aan menskracht en ook aan financiële middelen het einde van de Acht Mei Beweging onvermijdelijk maakten.