De marinepiloot Carpenter was in 1959 uitverkoren als astronaut. Hij maakte deel uit van het Mercury-programma van de toen pas opgerichte ruimtevaartorganisatie NASA. Het programma bracht de Verenigde Staten in de ruimte. Van de zeven pioniers uit dit programma, de Mercury Seven, is nu alleen John Glenn (92) nog in leven.

De ruimtereis van Carpenter verliep niet helemaal vlekkeloos. Zijn capsule kwam zoals gepland neer in de oceaan, maar wel ongeveer 400 kilometer verder dan de bedoeling was. Daardoor kon hij niet worden gevonden, met als gevolg dat de vluchtleiding een tijdlang niet zeker wist of Carpenter nog leefde.

De NASA gaf Carpenter deels de schuld van de moeilijke landing. Hij zou zijn afgeleid door wat hij om zich heen zag en daardoor niet op zijn taken hebben gelet. „Ik zwoer dat Carpenter nooit meer naar de ruimte zou gaan. Hij ging niet meer”, schreef vluchtleider Christopher Kraft in zijn memoires. Carpenter zelf zei dat er ontwerpfouten waren en dat de capsule verloren zou zijn gegaan als hij er niet was geweest om in te grijpen.

Vlak na zijn missie kreeg Carpenter een motorongeluk, waarna hij zijn linkerarm niet meer kon gebruiken. Hij moest de NASA verlaten. De astronaut werd aquanaut: voor de wetenschap leefde hij een tijd in een onderkomen op de zeebodem, 70 meter onder de zeespiegel.