Vrienden

Laat ik het maar verklappen: ik heb zelf ook zo’n lijstje. Van de dertig of meer boeken die me het meest na aan het hart liggen. M’n papieren vrienden die, als ik ze ter hand neem, zomaar hun diepste ervaringen met me willen delen. Terwijl ik dit schrijf, bedenk ik dat ik ze te weinig raadpleeg. O, die schaarse tijd… Wie het zijn, die vrienden? Mijn gemeenteleden zouden best wel namen en titels kunnen noemen. Ze komen namelijk weleens voorbij in de preek.

Laat nu op dat Guardian- en Dordtse lijstje in ieder geval één auteur dezelfde zijn: John Bunyan, de „meesterdromer” (typering van ds. C. den Boer). Uit het forse oeuvre van Bunyan is het vooral één geschrift dat ik hier noemen wil. Het is het boek dat in Nederlandse vertaling de titel ”Komen tot Jezus Christus” draagt. Ik verwijs naar de prachtige uitgave die (toen nog) ds. A. Baars twintig jaar geleden verzorgde.

Opmerkelijk is de oorspronkelijke Engelse titel: ”Come and welcome to Jesus Christ”. Dit geeft de inhoud van het boek doeltreffend weer. De ondertitel van de Nederlandse uitgave wijst op hetzelfde: hoe zondaren tot Hem komen en waarom ze bij Hem welkom zijn. Daarmee is een thema van levensbelang aangesneden.

In zijn allegorische verhalen zoals ”De Christenreis” en ”De Heilige Oorlog” is Bunyan bijzonder beeldend. In dit pastorale geschrift stelt hij de weg der zaligheid op een wat andere manier aan de orde.

Centraal staat de noodzaak van het komen tot Christus, het komen in het geloof tot Hem die zalig maakt. Een krachtige reden tot dat komen is de bereidwilligheid van Christus om hen die komen, ook te ontvangen. Die genadige wil legt Bunyan op vrijwel elke bladzijde aan het hart van zijn lezer. „Christus stelt u het eeuwige leven voor, de vergeving van zonde en de verlossing van de toekomende toorn. Dit zijn de dingen die u nodig hebt. Bovendien wil God genadig en barmhartig zijn aan onwaardige ellendigen die dat allerminst verdienen. Kom dan maar als zo iemand en leg geen struikelblokken op de weg naar Hem, maar kom tot Hem om het leven te verkrijgen en lééf!”

Geenszins

Kenmerkend in het boek zijn de tegenwerpingen van de denkbeeldige lezer. Bezwaren van hen die zich laten ontmoedigen als ze op zichzelf zien. Met woorden van Christus Zelf snijdt Bunyan al die hindernissen als niet ter zake af.

Centraal Bijbelwoord in dit boek is het woord van de Heere Jezus: „Wie tot Mij komt, zal ik geenszins uitwerpen!” (Joh. 6:37).

Deze uitspraak van de Zaligmaker heeft in Bunyans eigen leven grote betekenis gekregen. Hij vertelt er over in zijn biografie ”Overvloedige genade”: „O, de troost, die ik heb ondervonden door dat woord ”geenszins”! (…) Als ik ooit in mijn leven met satan heb gevochten om een woord van God, dan was het om dit goede woord van Christus. Hij aan het ene eind en ik aan het andere. Wat hebben we ons ingespannen! Om deze tekst uit Johannes hebben we verschrikkelijk gesleurd en gevochten. Hij trok en ik trok. Maar, God zij geloofd, ik kreeg de overhand en dat was een zoete ervaring.”

Ik wens van harte dat de prediking 
van 2013 nog even bewogen en dringend 
is, als ze vloeide uit de mond en uit de 
pen van de 17e-eeuwse Bunyan. Zijn 
laatste woorden in dit boek: „…om u te dwingen, op te wekken, bereidwillig te 
maken en u in staat te stellen om tot Christus te komen, opdat u ten slotte behouden mag worden.”

Reageren? welbeschouwd@refdag.nl