Dr. Versluis: Oordeel over Kanaän huiveringwekkend, maar niet willekeurig
ROTTERDAM. Waarom gebood de Heere Israël dat het de Kanaänitische volken moest uitroeien? Dr. A. Versluis gaf daar donderdagavond tijdens een lezing voor de reformatorische studentenvereniging Depositum Custodi in Rotterdam antwoord op.
Dr. Versluis, christelijk gereformeerd predikant te Ouderkerk aan de Amstel, sprak in het licht van het jaarthema ”Strijd” over ”Wraak en vergeving in de Bijbel”. Hij spitste dat toe op de vraag waarom de Heere Israël gebood, als het in Kanaän zou komen, de volken die daar woonden uit te roeien, zoals beschreven is in Deuteronomium 7. De predikant promoveerde vorig jaar in Apeldoorn op dat onderwerp.
Het Oude Testament zou volgens sommigen een gevaarlijk boek zijn, dat oproept tot geweld. Het Oude Testament telt immers meer dan honderd teksten waarin God oproept om mensen te doden. Ook het volk van Kanaän moest uitgeroeid worden, zonder dat het Israël iets had aangedaan. „Hoe kan God opdracht geven tot zoiets huiveringwekkends als een volkerenmoord?” aldus dr. Versluis.
Gods bevel gold alleen voor de zeven volken van Kanaän, zo liet hij zien. Dit uitroeiingsbevel was uniek en eenmalig bij de vestiging van Israël in het land Kanaän. Het bevel wordt later niet herhaald. Voor andere volken moest Israël juist vreedzaam zijn. Het bevel tot uitroeiing maakt volgens de predikant deel uit van de weg die God in het Oude Testamant is gegaan, een weg van heiligheid en afkeer van de zonde. „Gods liefde en toorn horen bij elkaar.”
Maar waarom dan toch dat bevel de volken van Kanaän uit te roeien? Dr. Versluis: „Israël is door de Heere uitgekozen. Het gaat dus om een unieke en exclusieve relatie tussen de Heere en Israël. De Kanaänieten leefden in zonden. Vanwege hun zonden, waaronder waarzeggerij, seksuele praktijken en vooral kinderoffers, wilde de Heere dat ze uitgeroeid werden. Het gevaar bestond dat Israël door de Kanaänieten verleid zou worden.” Gods oordeel noemde de predikant huiveringwekkend, maar niet grillig of willekeurig. „Gods toorn is veroorzaakt door een afkeer van de zonde en Zijn zorg voor Zijn volk.”
De tegenstelling dat het Oude Testament alleen over vergelding en het Nieuwe Testament alleen over vergeving spreekt, gaat volgens dr. Versluis voor beide niet op. Hij wilde die twee niet tegen elkaar uitspelen. Ook het Oude Testament spreekt uitvoerig over Gods liefde. Tegelijk spreekt het Nieuwe Testament over wraak en oordeel van God. Wel is er sprake van voortgang in de heilsgeschiedenis, maar dat is geen kloof tussen het Oude en het Nieuwe Testament. Bovendien wordt nergens de uitroeiing van de Kanaänieten veroordeeld. „God heeft het oordeel gelegd op Zijn Zoon. In het kruis komen menselijk geweld en Gods oordeel over de zonde samen. Het volk van God wordt wel opgeroepen tot strijd, maar dat is een geestelijke strijd met geestelijke wapens.
Op de vraag waarom God het ene volk laat uitroeien en het andere verkiest, heeft hij geen antwoord. „De enige verklaring is Zijn liefde, en die kunnen wij nooit verklaren.”