Bewogen met het eigen continent
Niet alleen westerse zendelingen zijn in Afrika actief. In toenemende mate wordt het ’verloren continent’ bewerkt door organisaties van eigen bodem, waaronder de toonaangevende Nigeriaanse geloofszending Calvary Ministries. „In de praktijk bereiken we vooral mensen met een animistische achtergrond.”
Als een teken van hoop schittert de witte Chapelle de l’Espoir onder de tropenzon. In het appartementencomplex ernaast resideert de voorganger van de gemeente, ds. Paul Ogbadu. Elf jaar geleden verliet de Nigeriaan zijn geboorteland om voor Calvary Ministries zendingswerk te gaan verrichten in Guinee. Funmi, zijn echtgenote, was al eerder uitgezonden door de Nigeriaanse geloofszending, die in 1975 werd gesticht.
Samen met twee collega’s werkt het echtpaar in Conakry, de hoofdstad van het West-Afrikaanse land. Met de opdracht uit te gaan onder de Susu, een van de grootste stammen in Guinee. In de praktijk is het arbeidsterrein breder. „Je hebt hier ook te maken met Peulen, Malinké, mensen uit de Forest, noem maar op. Als zendeling in een multi-etnische stad kun je bepaalde groepen niet uitsluiten. Ook mensen van andere stammen zijn hartelijk welkom in de kerk.”
Voorafgaand aan de eredienst op zondagmorgen wordt een uur bijbelstudie gedaan, in verschillende leeftijdsgroepen. De eigenlijke dienst start om halfelf met gebed en lofprijzing, in Afrikaanse uitbundigheid. De bijeenkomst neemt pakweg tweeënhalf uur in beslag. Op woensdagavond is er een gebeds- en bijbelstudiesamenkomst voor de mannen van de gemeente. Op donderdagavond voor de vrouwen. Op vrijdagavond voor allen. Daarnaast zijn kleine bijbelstudiegroepen aan huis opgezet, georganiseerd per wijk.
De grondleggers van Calvary Ministries waren jonge academici van universiteiten in Zuid-Nigeria. Van meet af aan richtte de interkerkelijke zendingsorganisatie zich op moslims. Aanvankelijk alleen in Nigeria, momenteel in achttien Afrikaanse landen, over het gehele continent. Inmiddels wordt ook onder niet-moslims gewerkt.
Het hoofdkantoor van de Afrikaanse geloofszending staat in het Nigeriaanse Ibadan. De opleidingscentra zijn gevestigd in Nigeria, Kenia, Ivoorkust en Togo. Het aantal zendelingen van Calvary Ministries is uitgegroeid tot ruim 400. Daarmee is de organisatie de belangrijkste vertegenwoordiger van de Nigeria Evangelical Missions Association (NEMA).
De grondslag van NEMA bevat onder meer de volgende punten. Het geloof in de Heilige Schrift als het unieke, geïnspireerde Woord van God en de enige, onfeilbare bron van geloof en regel voor het leven. Het geloof in één enig God, bestaande uit drie Personen: Vader, Zoon en Heilige Geest. Het geloof in de godheid van Jezus Christus, Zijn maagdelijke geboorte, Zijn zondeloos leven, Zijn plaatsvervangend lijden en sterven, Zijn lichamelijke opstanding, Zijn hemelvaart, Zijn voorspraak als Middelaar en Zijn persoonlijk wederkomst in kracht en heerlijkheid. Het geloof in de redding van verloren mensen door wedergeboorte, gewerkt door de Heilige Geest, redding uit genade, door het geloof alleen. Het geloof in de inwoning van de Heilige Geest in het leven van de gelovigen. Het geloof in de opstanding van geredden en verlorenen, de geredden tot het eeuwige leven, de verlorenen tot verdoemenis.
Hoewel de landen in Midden- en West-Afrika een aantal overeenkomsten hebben, moet het cultuurverschil tussen Nigeria en Guinee volgens Ogbadu niet worden onderschat. „Guinee is een Franse kolonie geweest, Nigeria een Engelse kolonie. Dat onderscheid in verleden werkt door in levenswijze, voedingsgewoonten en de manier van denken. Al is de cultuurkloof voor ons kleiner dan voor een westerse zendeling, dat is duidelijk.”
Door de participatie van Calvary Ministries in de Association des Eglises et Missions Evangéliques de Guinée heeft de Nigeriaanse zendeling in Conakry regelmatig contact met blanke collega’s. Hij verheelt niet dat de samenwerking soms fricties geeft. „We hebben hetzelfde ideaal en we maken deel uit van hetzelfde lichaam van Christus, maar je hebt ook met de menselijke factor te maken. Je culturele achtergrond kleurt je visie op de gewenste strategie. Westerlingen denken vanuit het werk, Afrikanen vanuit de gemeenschap. In onze cultuur mag het werk de relaties niet gaan overvleugelen. De kunst is de goede balans te vinden, zodat je de kracht uit beide culturen combineert.”
Hoewel hij ook openluchtsamenkomsten en deur-aan-deurcampagnes organiseert, is vriendschapsevangelisatie volgens Ogbadu de effectiefste vorm van zending in Guinee. „We bereiken daarmee tot nu toe vooral mensen met een animistische achtergrond. Die staan meer open voor het Evangelie dan moslims. Sommige moslims erkennen dat Jezus de weg is, maar ze zijn bang voor repercussies vanuit hun omgeving. Alleen de kracht van de Heilige Geest kan hen ertoe bewegen over de drempel van een christelijke kerk te stappen. Wel doen opvallend veel moslims mee aan de bijbelcursus die we hebben opgezet.”
De multiraciale Chapelle de l’Espoir telt inmiddels zo’n 175 zielen, van wie een deel actief meedoet aan het evangelisatiewerk. „We willen een missionaire gemeente zijn. Een van onze mensen voelde zich geroepen om te gaan evangeliseren in een Susu-wijk, aan de rand van Conakry. Daar hebben we nu een zustergemeente.”
Zijn eigen roeping tot zendeling beschouwt de Nigeriaan als een roeping voor het leven. Voorzover hij nu kan zien, in Guinee. „Als het anders is, zal God ons dat wel duidelijk maken. We doen ons werk in de wetenschap dat Hij ons leven leidt en voor ons zorgt. Een vast salaris hebben we niet, we leven van de giften van individuele christenen uit verschillende kerken. En het ontbreekt ons aan niets.”
