Pechtold zou twee ministersposten voor zijn partij hebben opgeëist: die van Binnenlandse Zaken en van Wonen en Rijksdienst. Voor de eerste had hijzelf belangstelling. Ook zou Pechtold meer geld voor onderwijs hebben gewild. Om dat te vinden zou het sociaal akkoord moeten worden opengebroken.

Bronnen in politiek Den Haag hebben de geheime besprekingen donderdag bevestigd na een bericht in De Telegraaf. Formeel hielden alle betrokkenen zich op de vlakte. Premier Mark Rutte en VVD-fractievoorzitter Halbe Zijlstra benadrukten slechts dat er vanuit kabinet en coalitie geen initiatieven zijn genomen voor verbreding van het kabinet. Op vragen over wat er dan wel gebeurd was, gingen ze niet in.

Rutte deed dat ook niet in een brief waar de Tweede Kamer hem om had gevraagd. Hij schreef daarin slechts dat de coalitiepartijen regelmatig met de oppositie praten over verbreding van het draagvlak. „Als deze gesprekken daartoe aanleiding geven, wordt dat kenbaar gemaakt.”

Diverse fracties zullen nu aandringen op een debat met Rutte. Wilders had aan Rutte gevraagd of hij op de hoogte was van gesprekken met D66. Ook wilde hij weten wie het initiatief daartoe nam. Op deze vragen gaf de premier geen antwoord.

Ook Pechtold hulde zich in vaagheden. „Ik herken me niet helemaal in het beeld in de media”, liet hij weten. Hij erkende wel dat er gesprekken zijn geweest met de coalitie, maar die zouden over de inhoud van het beleid zijn gegaan. „Als ze tot iets hadden geleid, had u dat van mij gehoord. Ik heb nu geen behoefte tot nakaarten.”

Verbreding van de coalitie zou handig zijn voor het kabinet, omdat VVD en PvdA geen meerderheid vormen in de Senaat. Het kabinet moet daardoor steeds om steun bij de oppositie bedelen om zijn plannen door de Eerste Kamer te krijgen. Toetreding van D66 tot de coalitie zou dat probleem overigens niet verhelpen, omdat die partij in de Senaat over te weinig zetels beschikt. Maar ingewijden menen dat als er een deal tot stand was gekomen met D66, de coalitie ook met CDA zou zijn gaan praten. In de coalitie wordt dat overigens ontkend.

CDA-leider Sybrand Buma noemde het „bizar” dat de kabinet praat over uitbreiding van de coalitie in plaats van zijn werk te doen. „Het moet gaan over de oplossingen voor de crisis.” Buma zegt dat als hij gevraagd was mee te praten over verbreding van het kabinet, het antwoord nee was geweest.

Andere oppositiepartijen reageerden verbaasd en kritisch. Volgens PVV-leider Geert Wilders is het kabinet „in paniek”.