„Menselijke wil Christus belangrijk voor navolging”
LEUVEN. Als mens had Christus een eigen wil die losstaat van de goddelijke wil, betoogde prof. N. W. den Bok dinsdag in zijn oratie als hoogleraar systematische theologie aan de Evangelische Theologische Faculteit (ETF) te Leuven.
De centrale vraag in het betoog van Den Bok was of Jezus als Zoon van God ook een menselijke wil had. Een belangrijke vraag, aldus de dogmaticus, want als Christus geen menselijke wil had, kun je dan nog wel zeggen dat hij volledig mens was zoals wij?
De hoogleraar onderscheidt drie „basisopties” als het gaat om de beantwoording van de vraag naar de wil van Jezus. De liberale visie stelt dat Christus maar één wil had, een menselijke. Volgens de modern-orthodoxe visie heeft Jezus ook één wil, een goddelijke. In deze visie wordt de wil van de mens Jezus gebruikt door de Zoon van God. Het bezwaar tegen deze visie is dat het volwaardige mens-zijn van Christus op deze manier wordt gereduceerd tot een natuur, aldus Den Bok.
Hij kiest daarom voor een derde optie: Christus heeft twee willen, een menselijke en een goddelijke. Dat betekent dat wat Jezus als mens wil, niet door God is gedaan. „De verhouding van de Vader tot de Zoon is een gehoorzaamheidsverhouding. De mens Jezus wil Zélf wat God wil.”
Maar wordt Jezus zo niet een feilbaar mens, waardoor ons heil aan een zijden draad komt te hangen? Den Bok denkt dat die gevolgtrekking voor zijn visie niet opgaat, als we Jezus zien als de „eschatologische mens.” Dat houdt in dat Jezus de mens is „die God zo gemaakt heeft dat Hij meekreeg wat wij uiteindelijk zullen krijgen als we helemaal tot onze bestemming zullen komen.”
De wil van de mens is een wezenlijk onderdeel van het beeld-van-God-zijn van de mens, aldus Den Bok. „Zou dat wat wij mensen hebben gekregen in hét beeld van God ontbreken?”
Het belang van deze nadruk op de menselijke wil van Christus ligt volgens Den Bok vooral in de „oproep tot navolging en christusgelijkvormigheid.” Als Christus geen menselijke wil had, „blijft er maar een deel van Christus’ mens-zijn over dat navolgbaar is.”
Juist in onze tijd is deze boodschap relevant, vindt de dogmaticus. „Treed niet naar buiten tenzij met het volle mens-zijn dat Jezus ons voorleefde! De tijd, zeker ook de moderne tijd, heeft geleerd dat waar dit niet gedaan wordt, het Evangelie meer of minder gemengd wordt uitgedragen in de wereld en daar dan ook terecht meer of minder tegenstand oproept.”
De oratie is onderdeel van de jaarlijkse doctoraatsweek van de ETF aan het begin van het academisch jaar. Volgens administratief directeur Pim Boven hebben zich tot nu 26 nieuwe studenten zich ingeschreven voor de Nederlandstalige bachelor, voor de Engelstalige master zijn er tot nu toe 31 aanmeldingen. Hij maakte ook bekend dat er twee nieuwe postdoconderzoekers zijn benoemd, dr. Heiko Wenzel uit Duitsland voor Oude Testament en dr. Mario Weyers uit Zuid-Afrika voor systematische theologie.