Wat zijn de Christelijke Gereformeerde Kerken?

Het kerkverband heeft zijn wortels in de Afscheiding van 1834. In 1869 verenigden de Christelijke Afgescheidene Gereformeerde Kerk en de Gereformeerde Gemeenten onder het Kruis zich tot de Christelijke Gereformeerde Kerk. Toen in 1892 het grootste deel daarvan samensmolt met de uit de Doleantie van Abraham Kuyper voortgekomen kerken lieten drie gemeenten –in Noordeloos, Teuge en Zierikzee– weten om principiële redenen niet met deze vereniging mee te kunnen gaan. Zij zetten de Christelijke Gereformeerde Kerk voort, en al snel sloten andere gemeenten zich bij hen aan. In 1947 veranderde het kerkverband zijn naam in Christelijke Gereformeerde Kerken in Nederland. De Christelijke Gereformeerde Kerken telden per 1 januari 2013 74.319 (doop)leden en 183 plaatselijke kerken.

En een generale synode, wat is dat precies?

Een landelijke kerkvergadering, die doorgaans om de drie jaar in een aantal weken wordt gehouden. De generale synode telt 52 afgevaardigden. Die zijn er namens de vier zogeheten particuliere synodes: die van het noorden, het oosten, het westen en het zuiden. Van deze 52 afgevaardigden zijn er 24 predikant en 24 ouderling. Ook zijn er vier diakenen: uit iedere particuliere synode één.

Waar gaan die 52 afgevaardigden vergaderen?

Om praktische redenen vergaderen de synodeleden in de Oenenburgkerk in Nunspeet. Maar de eerste vergaderdag, op vrijdag 30 augustus, heeft plaats in het gebouw van de roepende kerk, de christelijke gereformeerde kerk te Urk (Maranatha). Daar wordt de avond daarvoor ook een bidstond gehouden.

Een roepende kerk?

Dat is de kerk die generale synode samenroept om te vergaderen. Nu is dat de christelijke gereformeerde kerk te Urk, in 2010 was dat die van Huizen. Elke drie jaar is een andere kerk aan de beurt.

Wie geeft er leiding aan de generale synode?

De 52 afgevaardigden kiezen uit hun midden een dagelijks bestuur: het moderamen. Dat bestaat uit een voorzitter (ook wel preses genoemd), een tweede voorzitter (assessor), een eerste scriba en een tweede scriba. Preses van de laatstgehouden synode was ds. P. D. J. Buijs. De synode­leden mogen hem niet opnieuw tot voorzitter kiezen.

Wat doen de afgevaardigden op de synode?

Op de synodevergaderingen worden de rapporten en voorstellen besproken van de verschillende deputaatschappen en commissies die door eerdere generale synodes zijn benoemd. Die rapporten gaan over onderwerpen die belangrijk zijn voor het kerkelijk leven, zoals de opleiding van predikanten, zending, financiën of kerkelijke samenwerking. De voorstellen voor besluitvorming door de synode worden voorbereid door commissies, gevormd uit de leden van de synode. Deze geven advies over een rapport. De afgevaardigden spreken hier vervolgens over.

Op de synode kan ook een instructie aan de orde komen. Het gaat dan over een voorstel dat door een plaatselijke kerkenraad op de classis is gebracht en vervolgens via de particuliere synode op de generale synode is terechtgekomen. Om de synode zo nodig van advies te voorzien, zijn de (emeritus) hoogleraren van de christelijke gereformeerde Theologische Universiteit Apeldoorn beschikbaar als preadviseur.

Wat staat er zoal op de agenda?

De definitieve agenda is nog niet bekend, maar de afgevaardigden zullen in ieder geval de rapporten van de verschillende deputaatschappen en commissies bespreken. Op de synodetafel liggen ook instructies over onder meer het dopen van pleegkinderen en het gebruik van dans en drama in de eredienst. En een langverwacht rapport van de studiecommissie homoseksualiteit en homoseksuele relaties. Een ander belangrijk onderwerp is de toekomst van de Theologische Universiteit Apeldoorn.

Dit is het eerste deel in een serie over het werk van de generale synode. Aanleiding zijn de landelijke kerk­vergaderingen van de Christelijke Gereformeerde Kerken en de Gereformeerde Gemeenten, die binnenkort plaats­hebben. Donderdag deel 2.