Kerk & religie

Koptische bisschop in Nederland: Moslimbroeders zijn terroristen

AMSTERDAM. Achter de glimlach op zijn gezicht schuilt een hart vol pijn. Voor het eerst in zijn leven voelt bisschop Arseny, leider van de Koptische Kerk in Nederland, verslagenheid over de situatie in Egypte. „Tientallen kerken en christelijke gebouwen zijn in brand gestoken. Zo erg als nu is het nog nooit geweest.”

17 August 2013 11:11Gewijzigd op 15 November 2020 05:20
Bisschop Arseny. Beeld André Dorst
Bisschop Arseny. Beeld André Dorst

Zittend op de bank in zijn ambtswoning in Amsterdam formuleert bisschop Arseny bedaard zijn gedachten. Ook al staat Egypte op deze vrijdagmiddag opnieuw in brand, de kerkvorst neemt de tijd om zijn kijk op de situatie te formuleren.

De bebaarde koptenleider is sinds kort bisschop. Hij kon twee maanden geleden nog in betrekkelijke veiligheid naar Egypte reizen. Daar werd hij door paus Tawadros II aangesteld als voorman van de kopten in Nederland. Vandaag zou reizen naar Egypte voor hem „regelrechte zelfmoord betekenen”, zegt hij met een veelbetekenende blik naar de man die naast hem zit, priester Yasa Mesak. „Voor jou ook trouwens.” De priester kijkt ernstig. „Je kunt je in Egypte op dit moment beter helemaal niet op straat wagen. Maar dat geldt zeker wanneer je, zoals wij aan ons gewaad, herkenbaar bent als christen.”

De spanningen namen al toe in de aanloop naar de revolutie van vorig jaar, zegt de bisschop. „Toentertijd moest ik zeggen dat koptische vrouwen zich al niet meer zo makkelijk zonder hoofddoek op straat konden begeven. Van radicale islamieten kregen ze dan allerlei bedreigingen te horen. Op dit moment maakt het niet meer uit of je man of vrouw bent. Als christen kun je maar beter binnen de muren van je eigen huis blijven.”

Priester Mesak vertelt hoe het er de laatste dagen aan toe gaat in bijna alle koptische kerken. „De deuren blijven zo veel mogelijk dicht. Terwijl het op dit moment een bijzondere feestweek is, ter ere van Maria. Normaal gesproken zijn de kerken in deze week de hele dag open en is er feest. Nu is er hooguit een ochtendmis. Priesters maken zich daarna zo snel mogelijk uit de voeten. In het kerkgebouw blijven kan het levensgevaarlijk zijn. Als demonstranten het in brand proberen te steken, zit je als een rat in de val. Velen zitten dan ook thuis, met de deuren op slot.”

Minderwaardig

Beide koptische geestelijken zijn bezorgder dan ooit over de situatie in hun geboorteland. Bisschop Arseny: „Tientallen kerken en christelijke gebouwen zijn in brand gestoken. Zo erg als nu is het nog nooit geweest.”

Priester Mesak vult aan: „Kopten hebben in de Egyptische samen­leving altijd al een minderwaardige positie. Je ziet nu dat de moslimbroeders de kopten er de schuld van geven dat president Morsi is afgezet.”

Bisschop Arseny schiet even uit zijn slof. „In Europa en Amerika lijkt bijna niemand zich te realiseren dat de moslimbroeders in feite dezelfde groepering is als Hamas. De leden daarvan zijn bepaald geen lieverdjes. Wat je in het hele Midden-Oosten en Noord-Afrika ziet, is dat zij met geweld de macht naar zich toetrekken. Op allerlei terreinen destabiliseren ze de samenleving, niet alleen in Egypte, maar ook in omliggende landen.”

Vragen

Vriendelijkheid en rust, dat is wat de beide geestelijken naar hun parochianen willen uitstralen. Priester Mesak: „Veel mensen komen naar ons toe met vragen. Bijna iedereen heeft wel familieleden in Egypte die te maken hebben met het geweld. Wij kunnen weliswaar adviezen geven, maar ons krachtigste wapen is het gebed. Daarmee proberen we mensen hoop te geven.”

De priester vertelt dat in zijn eigen ‘thuisgemeente’ in Egypte, in de stad Beni Suef, woensdag een christen van 23 jaar vermoord is door moslimbroeders. „Hij was net een maand getrouwd. Als je dat hoort, wat moet je dan nog zeggen?”

Ook bisschop Arseny kent momenten dat hij zich overstelpt voelt door de negatieve berichten uit Egypte. „Ik volg het nieuws bijna dag en nacht, vooral via internet. Daarnaast bel ik veel met familieleden. Gelukkig gaat het tot nu toe goed met hen. Maar de situatie is gespannen. Bovendien ben ik niet optimistisch. De situatie in Irak en Syrië bewijst dat bepaalde moslimgroepen het voor christenen onmogelijk willen maken om in het Midden-Oosten te leven. Moslimbróéders, het klinkt fraai. Terroristen, dat zijn het.”

Veiligheidsdiensten

De kerkleider heeft de overtuiging dat het overgrote deel van de Egyptische bevolking tegen religieus geweld is. „De moslimbroeders vormen een minderheid. De meeste Egyptenaren willen president Morsi niet terug. Ze staan tot nu toe achter het leger. Ik ook. Het zijn vooral de veiligheidsdiensten die een kwalijke rol hebben gespeeld. Zij hebben het toegelaten dat kerken in brand zijn gestoken. Het leger heeft de afgelopen dagen weliswaar geschoten op de protesterende menigte. Maar als je de beelden ziet, zeggen die genoeg. Wie zijn er begonnen met barricades opwerpen, stenen en brandbommen gooien? Het is toch logisch dat het leger daarop reageert?”

Bisschop Arseny hoopt dat het de Egyptische legerleider Sisi lukt om de orde en de rust te herstellen. „Hij heeft beloofd dat de uitgebrande koptische kerken hersteld worden. Daar hoop ik op. We bidden hier in de kerk elke dag tot God of Hij aan Egypte wil denken. Het is Zijn volk. In de Bijbel staat heel vaak dat God een bijzondere plaats gunt aan Egypte. En wat Hij belooft, dat komt Hij na.”

Priester Mesak: „De moslimbroeders gaan op dit moment tekeer omdat ze menen voor God te moeten strijden. Ze moeten punten scoren. Maar voor christenen is het precies andersom. Wij verwachten het van God. Hij kan redden, niet wij.”


Voortdurend telefoneren

Groepjes mannen staan te praten voor de deur van het koptisch-orthodox cultureel centrum in Amsterdam-Noord. Voortdurend pakken ze de telefoon om te bellen met familie in Egypte.

De kopten blijven graag anoniem, uit angst voor de veiligheid van hun familie. Een ongeveer 60-jarige man belt met zijn zus in de stad Minya. „Het gezin heeft zich in huis verschanst. Twee straten verderop is een demonstratie van de moslimbroeders in aantocht. Mijn familie woont vlak bij een koptische kerk. Ze zijn heel bang.”

De mannen voelen zich machteloos. Naar Egypte gaan om hun familie te ondersteunen is veel te gevaarlijk. Maar ieder moment van de dag leven ze mee. „We kunnen alleen voor hen bidden. Onze God heeft grote handen. Hij kan daarmee heel Egypte beschermen.”

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer