Staphorster handwerkmeiden van weleer gezocht
STAPHORST. De huidige tandartspraktijk Mondaat in Staphorst was vroeger een school en daarna vormingsinstituut Ora et Labora. Nog altijd hangt er een groot wandkleed in de hal, in 1984 gemaakt door veertig meisjes. Grote vraag: wat is er van hen geworden?
De wanddecoratie met daarop een afbeelding van het pand is gemaakt ter ere van het 10-jarig bestaan van Ora et Labora. Daarnaast hangt nog altijd het bordje met de veertig namen van de creatieve meiden die het wandkleed in elkaar knutselden. Jacobje Bisschop, Jantje Bisschop, Femmigje Bloemert, Janet Boer, Geesje Compagner, en ga zo maar door. Veertig namen in vaalbruin op een bordje geschreven.
Wat is het verhaal achter die namen? Welke opleiding volgden deze meisjes en wat is er van hen geworden? Dat zijn vragen die bij een van drie eigenaren van Mondaat, Pierre van Halem, al tijden door het hoofd spoken als hij op de trappen van de oude school loopt. Hij wil de dames opsporen. „Ik wil een reünie. Ik zou dolgraag willen weten wat er van hen geworden is.”
Je zou zeggen dat de artsen hun gebouw gestript hebben om er een steriele tandartspraktijk van te maken. Dat is niet zo. Nog altijd zijn de lage kindertoiletten aanwezig en ook in de grote hal is weinig veranderd. Lokalen zijn behandelkamers geworden, met nog altijd die hoge ramen en plafonds. Het bord met daarop Ora et Lobara hangt in de hal, net als het wandkleed. Op de gevel staat in groene steentjes ”IIe School met den Bybel”.
„We willen de charme van dit oude gebouw behouden”, zegt Van Halem, die de praktijk nog niet zo lang geleden overnam. „We willen meer over de geschiedenis weten.”
Wie in de archieven speurt, komt het een en ander te weten over het pand en de lange historie. Veertig meisjes fabriceerden inderdaad het wandkleed. In 1984 werd het gemaakt en daarna onnthuld in aanwezigheid van de Staphorster burgemeester Niemeijer.
Het vormingsinstituut verzorgde op Bijbelse grondslag een groot aantal opleidingen en cursussen voor partieel leerplichtigen, jongvolwassenen in de leeftijd van 16 tot 19 jaar. Vanuit de hele regio volgden tieners hier een opleiding. Sinds 1994 maakt het instituut deel uit van de Saldenus in Amersfoort, later het Hoornbeeck College.
Staphorsters noemen het gebouw aan de Gemeenteweg ”de oosterse school”, gebouwd in 1827. Na 1892 stond het pand leeg, was het fabriek en stemlokaal. In 1926 had de toenmalige eerste School met de Bijbel te veel leerlingen. De gemeente wees de oude openbare school toe aan de in 1885 opgerichte Vereniging tot Stichting en Instandhouding van Scholen met de Bijbel te Staphorst. Het gebouw werd in 1930 uitgebreid en kreeg toen de vorm die het nu nog heeft. In 1973 werd het overbodig door de opening van de reformatorische Prins Mauritsschool, even verderop.
De schoolvereniging, nog altijd eigenaar van het pand, kocht het van de gemeente om vormingsinstituut Ora et Labora er in onder te brengen. In 1984 was er het 10-jarig bestaan en nu, in 2013, is de grote vraag: hoe is het met die meiden die het kleed maakten dat nog altijd boven de hoofden hangt van nerveuze tandartsbezoekers?
Maaksters kunnen zich melden bij Mondaat, of mailen naar wandkleed@gmail.com .